สร้างวิมานในอากาศ
คิดเพ้อฝัน

สวรรค์อยู่ในอก นรกอยู่ในใจ
ความดีความชั่วอยู่ในใจของบุคคลแต่ละคน
คนอื่นรู้ยาก ทุกข์สุขเพราะใจ

สอนจระเข้ให้ว่ายน้ำ
จระเข้ว่ายน้ำเก่งอยู่แล้ว ใครไปสอน
คนสอนก็ถูกหัวเราะว่าไม่รู้จักธรรมชาติของจระเข้


สอนหนังสือพระสังฆราช
พระสังฆราชท่านฉลาด ใครไปสอนท่าน
คนอื่นเขาหัวเราะเอา


สอนลูกให้เป็นโจร
ลูกทำผิดแต่เล็ก ๆ ก็ปล่อยไว้ไม่ห้ามปรามกลับส่งเสริม
โตขึ้นความผิดทวีขึ้นจนกลายเป็นโจรแก้ไม่ไหว


สามวันจาก นารีเป็นอื่น
ผู้หญิงมักคลายรัก ข้อนี้เถียงกันว่าใครเป็นอื่น
ขอให้ยึดหลักโบราณ มักประณามสตรี สอนให้ชายเพียร


สาวใส้ให้กากิน
เผยความลับให้ศัตรู


สำเนียงบอกภาษา กิริยาบอกตระกูล
เสียงชาติใดเราก็รู้จักชาตินั้นได้
กิริยาคนเราก็บอกได้ว่าเป็นผู้ได้รับการอบรมดีหรือไม่
ตระกูลเขาสูงต่ำเพียงใด


สิบเบี้ยใกล้มือ ยี่สิบเบี้ยไกลมือ
สอนให้พอใจลาภที่แน่นอน ดีกว่าลาภที่ไม่แน่นอน


สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น
สอนให้พอใจลาภที่แน่นอน ดีกว่าลาภที่ไม่แน่นอน


สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น สิบตาเห็นไม่เท่ามือคลำ
สุนทรภู่ว่า "โบราณว่าสี่เท้ายังก้าวพลาด
เป็นนักปราชญ์แล้วก็ยังรู้พลั้งผิด"


เสี้ยมเขาควายให้ชนกัน
ยุให้ทั้งสองฝ่ายทะเลาะกัน


เสียเกลือเนื้อเน่า
เสียถึงสองเท่า