การบูชาในโอกาสต่างๆ

ในพิธีคเณศจตุรถี จะต้องใช้ใบไม้และดอกไม้ต่างๆถึง 21 ชนิดนำมาบูชาเรียงรายตามลำดับไปทั้ง 21 วัน ตลอดเทศกาลพร้อมทั้งกล่าวคำบูชาไปด้วย (โดยไม่ซ้ำกัน) ดังต่อไปนี้

๑. ใช้ใบมาจีบัตร หรือ ใบมาจี ซึ่งมีชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า Imprerata Cylindrica ตรงกับต้นหญ้าคาของไทย พร้อมกับคำบูชาว่า

"สุขุมาย นมะ มาจีปตรํ ปูชยามิ "

๒. บูชาด้วยใบพฤหตี ชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า Carissa Carandas ตรงกับชื่อภาษาไทยว่า หนามแดง มะนาวไม่รู้โห่ หนามขี้แฮด หนามพรหม อยู่ในประเภทของมะเขือพวงหรือมะแว้ง มีสรรพคุณแก้ไอ บรรเทาเจ็บคอและแก้โรคเบาหวาน และมีคำกล่าวบูชาว่า

" คณาธิปาย นมะ พฤหตีปตรํ ปูชยามิ"

๓. บูชาด้วยใบพิลว คือใบมะตูม มีคํากล่าวบูชาว่า

"อุมาปุตราย นมะ พิลวตรํ ปูชยามิ "

๔. บูชาด้วใบทูรวา ชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า Cynodon Daetylon คือหญ้าแพรก คำกล่าวบูชาว่า

"คชานนาย นมะ ทูรวายุคมํ ปูชยามิ"

๕. บูชาด้วยใบทุตูระ ชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า Stramonium คือต้นลำโพง หรือ ชุมเห็ดเทศ ใช้แก้พิษแมลงกัดต่อยได้ดี คำกล่าวบูชาว่า

"หรสูนเว นมะ ทุตตูรปตรํ ปูชยามิ "

๖. บูชาด้วยใบพทรี คือใบพุทรา มีคำกล่าวบูชาว่า

"ลบโพทราย นมะ พทรีปตรํ ปูชยามิ"

๗. บูชาด้วยใบอปามารค ชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า Achyrantus Aspera คือต้นพันธุ์งู ใช้รักษาพิษจากสัตว์กัดต่อย โดยใช้ใบมาคั้นน้ำ มีคำกล่าวบูชาว่า

" คุหาครูชาย นมะ อปามารคปตรํ ปูชยามิ "

๘. บูชาด้วยใบตุลสี คือใบกระเพรา มีคำกล่าวบูชาว่า

"คชกรณาย นมะ ตุลสีปตรํ ปูชยามิ"

๙. บูชาด้วยใบมะม่วง มีคำกล่าวบูชาว่า

"เอกทนตาย นมะ จูตปตรํ ปูชยามิ"

๑๐. บูชาด้วยใบกรวีระ ชื่อทางพฤกษศาสตร์ว่า Thevetia Nerifolium คือต้นรำเพย หรือ ยี่โถฝรั่ง มีคำกล่าวบูชาว่า

"วิกฏาย นมะ กรวีรปตรํ ปูชยามิ"

๑๑. บูชาด้วยใบวิษณุกรานตะ ชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า Evolvulus Alisnoides มีคำกล่าวบูชาว่า

"ภินนทนตาย นมะ วิษณุกรานตปตรํ ปูชยามิ "

๑๒. บูชาด้วยใบทาฑิมิ คือใบทับทิม มีคำกล่าวบูชาว่า

"วฏเว นมะ ทาฑิมีปตรํ ปูชยามิ"

๑๓. บูชาด้วยใบเทวมารุ ชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า Cedrus Deodora ใบเล็กกลมมีกลิ่นหอมป้องกันยุงและแมลงได้ดี มีคำกล่าวบูชาว่า

"สรเวศวราย นมะ เทวทารุปตรํ ปูชยามิ"

๑๔. บูชาด้วยใบมรุวก หรือ มทนา ชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า Origanum Vulgra กล่าวคำบูชาว่า

"ผาล จนทราย นมะ มรุวกปตรํ ปูชยามิ"

๑๕. บูชาด้วยใบสินธุวาร คือใบคนทีเขมา มีคำกล่าวบูชาว่า

"เหรมทาย นมะ สินธุวารปตรํ ปูชยามิ"

๑๖. บูชาด้วยใบชาชี คือใบจันทร์เทศ มีคำกล่าวบูชาว่า

"ศุรุกรุณาย นมะ ชาชีปตรํ ปูชยามิ"

๑๗. บูชาด้วยใบคันฑาลิ มีดอกสีขาว มีคำกล่าวบูชาว่า

"สุราครชาย นมะ คณฑาลิปตรํ ปูชยามิ"

๑๘. บูชาด้วยใบสมี มีคำกล่าวบูชาว่า

"อภิวกตราย นมะ สมีปตรํ ปูชยามิ"

๑๙. บูชาด้วยใบอัศวัตถ หรือ อัสสัตถ คือไม้โพ มีคำกล่าวบูชาว่า

"วินายกาย นมะ อศวตปตรํ ปูชยามิ"

๒๐. บูชาด้วยใบอรชุน ตรงกับไม้ไทยว่า ต้นสลักหลวง ต้นสลักป่า ต้นยอป่า มีคำกล่าวบูชาว่า

"สุรเสวิตาย นมะ อรชุนปตรํ ปูชยามิ"

๒๑. บูชาด้วยใบอรก คือต้นรักของไทยเรา มีคำกล่าวบูชาว่า

"กปิลาย นมะ อรปปตรํ ปูชยามิ"