KARNO HARİTASI (DİYAGRAMI)
Karno Haritası
Bir önceki konuda anlattığımız boolean matematiğinde yapılan
sadeleştirmeleri karno haritasında daha kolay ve daha güvenilir yapmak
mümkün. Karno haritası, sadeleştirme ve dijital devre tasarımında
kullanılmaktadır. Değişken sayısına göre karno haritası düzenlenir.
Örneğin 2 değişken (A B), 5 değişken (A B C D E) gibi. Karno haritası
en fazla 6 değişkenli eşitlikleri sadeleştirmede kullanılır. Aşağıda
değişken sayısına göre karno düzenleme anlatılmıştır.
1) - Değişken Sayısına Göre Karno Hazırlama :
Karno haritasında kaç kutu olacağını 2^n (2 üzeri n) formülü ile
bulabilirsiniz. N değişken adedini belirtir.
Aşağıdaki tabloda değişkenin değili olan yerlere 0 , değişkenin
kendisi olan yerlerede 1 konur.
a) - 2 Değişkenli karno haritası :
(A , B) 2^2 = 4 kutu
|
b) - 3 Değişkenli
karno haritası :
(A , B , C) 2^3 = 8 kutu |
|
c) - 4 Değişkenli
karno haritası :
(A , B , C , D) 2^4 = 16 kutu |
|
d) - 5 Değişkenli
karno haritası :
(A , B , C , D , E) 2^5 = 32 kutu |
|
e) - 6 Değişkenli
karno haritası :
(A , B , C , D , E , F) 2^6 = 64 kutu |
|
2) - Tablodan Karno Haritasına
Geçiş :
Aşağıda görülen tablolarda tasarlanacak lojik devrenin giriş ve çıkış
durumları görülmektedir. Çıkış durumları tasarımcının isteğine
bağlıdır. Çıkışlar, "girişler ... iken çıkışlar ... olsun" şeklide
tasarlanır. Daha sonra tablodaki çıkış değerleri karno haritasına
aktarılır. Karno haritasındaki kutuların sağ alt köşesindeki mavi
renkte yazılmış olan numaralar kutu numaralarıdır. Bu numaralar
tablodada görülmektedir ve çıkış değerleri karnoya bu numaralara göre
yerleştirilir. Birde daha önceki konuda yani "Karno Karitası
Düzenleme" konusunda görüldüğü gibi, yerleştirme, değişkenlerin
durumuna görede yapılmaktadır. Değişkenin değili (A') gösterilen
yerlere değişkenin 0 olduğu, değişkenin kendisi (A) gösterilen
yerlerede değişkenin 1 olduğu durumlardaki çıkış değerleri yazılır.
a) - 2 Değişkenli tablo ve karno haritası :
Kutu |
Girişler |
Çıkışlar |
|
|
|
|
|
|
No: |
A |
B |
Q |
|
AB |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
0 |
0
0 |
0
2 |
1 |
0 |
1 |
1 |
|
2 |
1 |
0 |
0 |
|
1 |
1
1 |
1
3 |
|
|
|
|
|
|
Yukarıdaki tablodaki çıkış
değerleri karno haritasına, tabloda görülen kutu numaralarına göre
yerleştrilmiştir. Karno haritasındaki kutuların sağ alt köşelerindeki
mavi renk numaralar, kutu numaralarıdır. Aslında tablodan karno
haritasına geçiş yapılırken A ve B değişkenlerinin gözönüne alınması
gerekmektedir. Yani A ve B değişkenlerinin 0 olduğu durumdaki çıkış
değeri karnodada A ve B değişkenlerinin 0 olduğu kutuya yazılmalıdır.
Bu kutu da, görüldüğü gibi 0 nolu kutudur. Daha fazla değişkenli
karnolarda da bu kural geçerlidir. Bu kural ayrıca daha kolaylık
sağlar. |