De Synagoge van Tomar is op dit moment de oudst, goed bewaarde joods gebedshuis in Portugal. Hoewel er al in het begin van de 14e eeuw een joodse gemeenschap bestond in Tomar (dit blijkt uit de inscriptie op de grafsteen van Rabbijn Josef van Tomar die in 1315 in Faro overleed) werd het pas een echt belangrijke gemeente in de 15e eeuw toen daar de Synagoge werd gebouwd tussen 1430 en 1460. De Synagoge werd slechts een aantal jaren gebruikt als gebedshuis en plaats van samenkomst. In december 1496 vaardigde koning D. Manuel, op aandringen van zijn Castilliaanse echtgenote, D. Isabel, een edict uit waarin de joden tot oktober 1497 de keuze hadden om zich te bekeren tot het christendom of Portugal te verlaten. Sommigen lieten zich "vrijwillig" bekeren, anderen werden hiertoe gedwongen en werden "Nieuwe Christenen" genoemd. velen bleven echter, ondanks de doop, heimelijk het jodendom belijden. Deze laatsten werden "Marranos" genoemd. Na het edict van 1496 verliet de joodse gemeenschap van Tomar de Synagoge; deze werd, nadat alle symbolen van de joodse eredienst waren verwijderd, gekocht door een particlier die het pand in 1516 doorverkocht onder de voorwaarde dat de gevangenis, die tot dan toe in het kasteel was, hier naar toe verplaatst zou worden. Belangrijk om te vermelden is het feit dat de "Nieuwe Christenen" van Tomar, dankzij de speciale privileges hen gegeven door D. Manuel in 1516 niet gevangen gezet konden worden. Mischien is dit dankzij het feit dat de gevangenis in de Synagoge was gevestigd en gevangenschap in dit gebouw voor de voormalige joden een zeer zware belediging zou zijn. Hoe lang was de gevangenis gevestigd in dit gebouw?... waarschijnlijk tot aan haar definitieve behuizing in het stadhuis tussen 1542 en 1550. In een 17e eeuws document lezen wij over het verdere gebruik van de Synagoge nadat de gevangenis verplaatst was. Het is een merkwaardige zin uit het oudste boek van de Parochie van Sint Johannes de doper waarin we lezen dat er in de "Nieuwe Straat" een kapel van St. Bartholomeus was gevestigd. Daar werd in 1613 een huwelijk ingezegend.De definitieve ontheiliging van de Synagoge was volgens João dos Santos Simões uiteindelijk in de 19e eeuw. Op 1 juni 1885 was de Synagoge een enkele verdieping en werd gebruikt als hooischuur. De eigenaar José Joaquim de Araújo, verkocht deze aan António Vieira da Silva Neves. Na diens dood kwam het gebouw in het bezit van zijn schoonzoon, Joaquim Cardoso Tavares. Toen, op 10 juni 1920, een groep Portugese archeologen onder leiding van kolonel Garcez Teixeira een werkbezoek bracht aan dit gebouw, was het een gewone kelder en opslagruimte voor levensmiddelen. Op 29 juli 1921 werd per decreet het gebouw tot nationaal monument verklaard. Ongeveer twee jaar later, op 5 mei 1923, tekende de vooraanstaandeJudaica kenner en ingenieur Samuel Schwarz het koopcontract voor het gebouw van de voormalige eigenaar Joaquim Cardoso Tavares. Hij wilde voorkomen dat het gebouw volledig verwaarloosd en verwoest zou worden. Op zijn kosten werden de eerste schoonmaak en opgravingen ondernomen. Begin 1933 wilde de plaatselijke toeristencommissie het gebouw van de Synagoge verwerven om hierin het LUSO-JOODS MUSEUM te vestigen. zij wilden dat de Staat dit aankocht. Door gebrek aan geld kon dit niet doorgaan; de eigenaar van het gebouw schonk het aan de Portugese overheid onder de voorwaarde dat hierin het LUSO-JOODE MUSEUM gevestigd zou worden. Het officiele ontstaan van het museum werd bekrachtigd door een ministeriele uitspraak van 27 juli 1939. Hierna werd diepgaand onderzocht of er mogelijkheden bestonden om in het museum niet alleen grafstenen en opschriften tentoon te stellen maar ook een permanent overzicht te geven van de achtergronden van de Portugese Joden en hun bijdrag aan het culturele en sociale leven van Portugal. Nu hopen wij met de zeer gewaardeerde hulp van vrienden over de hele wereld, een museum en een bibliotheek op te zetten waarin de geschiedenis van de Joden van de hele wereld wordt weergegeven.

Methode voor het verbeteren von de Aukostiek