วงศ์ OSMUNDACEAE
เฟินวงศ์นี้มีชื่อสามัญเรียกว่า Flowering Fern ทั้งๆ ที่เฟินเป็นพืชไม่มีดอก
แต่ด้วยที่มีกลุ่มสปอร์รวมตัวกันบนใบสปอร์ที่ผอมเรียว มีก้านชูอยู่กลางทรงพุ่ม
ทำให้ดูเหมือนเป็นช่อของดอก และมีชื่อเรียกอีกอย่างว่า Royal Fern
เฟินในวงศ์นี้ เป็นเฟินดิน เจริญเติบโตตลอดทุกฤดู เป็นเฟินขนาดกลางถึงใหญ่ มีเหง้าอยู่ใต้ผิวดิน ลักษณะอ้วน สั้น ตั้งตรง และแข็งเหมือนเนื้อไม้ บางชนิดเหง้าเป็นแท่งตั้งตรงอยู่เหนือดิน ดูคล้ายไม้ยืนต้น มีใบอัดแน่นอยู่ที่ยอดเหง้า ใบมีก้านยาว เป็นร่องตรงกลาง ไม่มีขนหรือเกล็ด ใบประกอบแบบขนนก ตั้ง 2- 3 ชั้น สปอร์อยู่รวมกลุ่มมีก้านชูเป็นช่อ ไม่มีเยื่ออินดูเซียปิดหุ้ม สปอร์จะถุกปล่อยออกมาจาอับสปอร์ในช่วงฤดูฝน เมื่อปลิวไปตามลม ไปตกในที่ที่เหมาะสมมันจึงจะสามารถงอกเป็น Gametophyte ที่เรียกว่า โปรธัลลัส แต่หากปลิวไปตกในที่ไม่เหมาะสม มันจะตายภายใน 2 วันเท่านั้น ซึ่งต่างจากสปอร์ของเฟินชนิดอื่นบางชนิดที่สามารถอยู่ไดเป็นปี หรือหลายๆ ปี ลักษณะของมีขนาดใหญ่ รูปทรงยาว เฟินวงศ์นี้ ในธรรมชาติมักพบอยู่บริเวณที่มีความชุ่มชื้น ใกล้แหล่งน้ำ เป็นเฟินที่มีอายุยืนได้มากกว่า 100 ปี
เป็นกลุ่มเฟินโบราณอีกกลุ่มหนึ่ง จากซากฟอสซิลของพืชโบราณที่ค้นพบ ทำให้ทราบว่า บรรพบุรุษของเฟินวงศ์นี้สามารถสืบย้อนหลังไปได้ถึงสมัย The Permain (ราว 230 ล้านปีก่อนยุคปัจจุบัน) กระจายพันธุ์ไปทั่วโลก ยกเว้นทวีปออสเตเรีย และขั้วโลกที่หนาวเย็น
ทุกชนิดของเฟินในวงศ์นี้ มีโครโมโซม 22 คู่
เฟินวงศ์นี้แบ่งออกเป็น 3 สกุล รวมกันราว 20 ชนิด ลักษณะใบของเฟินวงศ์นี้มีลักษณะที่ใกล้เคียงกันมาก ดังนั้น การจำแนกชนิดของเฟินวงศ์นี้ ต้องอาศัยการพิจารณาจากก้านใบและเหง้า โดยดูจากภาคตัดขวาง
สกุล Osmunda
 Osmunda cinnamomea L. |
สกุลออสมันดา เป็นเฟินที่ไม่ค่อยพบเห็นกันบ่อยนักจัดเป็นเฟินขนาดกลาง
เมื่อก่อนนิยมเก็บจากป่ามาทำเครื่องปลูกกล้วยไม้ [รายละเอียดเพิ่มเติม more] |
สกุล Todea
ใบเป็นแผ่นหนา อับสปอร์เกิดบนใบผอมเรียว เหมือนออสมันดา สกุลนี้ไม่พบในธรรมชาติบ้านเรา
สกุล Leptopteris
สกุลนี้ เป็น Tree Fern ต้นเล็ก ที่มีลำต้นเป็นแท่งยาว ใบมีลักษณะเป็นแผ่นบาง
แสงลอดได้ ไม่มีรูปากใบ อับสปอร์กระจายอยู่ใต้ผิวใบ บริเวณเส้นใบ สกุลนี้ไม่พบในธรรมชาติบ้านเรา
สกุล Ashicaulis
เป็นสกุลใหม่ที่เพิ่งเพิ่มเข้ามาในวงศ์ OSMUNDACEAE ชนิดที่พบคือ Ashicaulis
livingstonensis sp. nov. พบที่ the Upper Cretaceous of Williams Point,
Livingston Island, Antarctica เป็นบันทึกใหม่ที่เพิ่งค้นพบไม่นาน (ข้อมูลจาก
New Zealand Journal of Geology and Geophysics, 1997, Vol. 40: 315-323)
สกุลนี้ไม่พบในธรรมชาติบ้านเรา