Geschiedenis

Op deze webpagina ga ik de onstaansgeschiedenis en evoluties van de technomuziek schetsen.

Inhoud:

1. Inleiding

Technomuziek is ontstaan in het midden van de jaren '80 in Detroit. 3 studenten uit Detroit bepaalden het geluid van techno in sterke mate. Juan Atkins, Derrick May en Kevin Saunderson leerden elkaar kennen op de Belleville High School in West Detroit. Zij worden beschouwd als de pioniers, de ontwikkelaars van technomuziek zoals we die vandaag de dag kennen. Hun belangrijkste muzikale en niet-muzikale invloeden worden in dit hoofdstuk besproken.. Ook de technomuziek in België wordt onder de loep genomen en ten slotte worden de voornaamste evoluties aangehaald.

2. The Belleville Three

2.1 Juan Atkins Disco was een kort leven beschoren in Detroit, maar het inspireerde een heleboel mensen om beginnen platen te mixen. Juan Atkins was één van hen, hij leerde zijn vaardigheden via mix shows op de radio. Atkins leerde Derrick May mixen en samen deden ze DJ-sets onder de naam Deep Space. Juan Atkins wordt door velen aanzien als de ontwikkelaar van Detroit techno. In 1981, in zijn studententijd, bracht hij samen met Rick Davies als Cybotron een eerste single op hun zelfgefinancierde Deep Space label uit. Tegen het einde van de jaren '80 had hij al een fatsoenlijke reputatie opgebouwd. Het was de tijd van de vele raves in het Verenigd Koninkrijk. Voor zijn eerste DJ-set in Londen daagden maar liefst 5000 mensen op. naar top

2.2 Kevin Saunderson Zoals zoveel hedendaagse, invloedrijke dance muziek artiesten en producers begon Saunderson zijn carrière als DJ. In 1987 nam de 22-jarige Kevin Saunderson in zijn eigen studiootje in zijn kelder een nummer op. Hij had een vrouwelijke zangeres nodig die ook voor de teksten kon zorgen. Het werd Paris Grey. Samen vormden ze Inner City. Met Saundersons nummer en de vocalen van Grey was 'Big Fun' geboren. Nadat het op het compilatiealbum 'Techno - The New Dance Sound of Detroit' verscheen werd het een wereldwijd succes. 3 maanden later deed Kevin Saunderson het opnieuw en bracht 'Good Life' uit. De volgende jaren scoorde hij een reeks vergelijkbare successen. naar top

2.3 Derrick May DJ / producer Derrick May richtte het Transmat Records label op. Hij bracht hier muziek op uit onder de namen Mayday of Rhythim Is Rhythim. De muziek die hij toen maakte was afgeleid van elektro. Zijn nummers 'Nude Photo' en 'The Dance' inspireerden vele muzikanten. Maar het was met het nummer 'Strings of Life' (1987) dat hij naam en faam maakte. Verder brachten nog verschillende bekende technoartiesten (o.a. Suburban Knight) op Transmat Records nummers uit die belangrijk waren voor de evolutie van technomuziek. naar top

3 Muzikale invloeden

3.1 Kraftwerk

naar top

3.2 Funk Funk is dé zwarte dansmuziek uit de jaren '60 die samengesteld werd uit elementen van rhythm & blues en soul. Funkmuziek werd populair met James Brown, de meest gesamplede artiest in hiphop middens. George Clinton werd in de jaren '70 erg populair met zijn groepen Funkadelic en Parliament. Deze groepen waren afkomstig van Detroit, een stad met een sterke funk traditie. Volgens Juan Atkins waren Parliament / Funkadelic één van de grote redenen waarom disco niet van de grond kwam in Detroit. Ook Kevin Saunderson en Derrick May hielden van funk. Het was hun gedeelde liefde voor deze muziek die hun samenbracht in de Belleville High School in Detroit. naar top

James Brown

3.3 The Electrifyin' Mojo

De Detroitse radio DJ The Electrifyin' Mojo speelde een belangrijke rol bij het ontstaan van technomuziek. Hij zond iedere nacht een show uit waarin hij een mix van soul, (elektro-)funk en Europese synthesizermuziek bracht. Deze muziek had veel impact op de Detroitse jeugd.

Hij speelde veel Duitse en Britse imports (platen) en was vooral enthousiast over Kraftwerk. Daarnaast speelde Mojo alles van George Clinton's funkgroepen Parliament en Funkadelic.
Hij speelde veel funk, alleen al om anders te zijn dan de andere stations die vooral disco speelden.

naar top

4 Niet-muzikale invloeden

4.1 Detroit: The Motor City

Detroit was begin deze eeuw de thuishaven van de Amerikaanse automobielindustrie, en tevens de geboorteplaats van een nieuw economisch model dat ontstond in de fabrieken van Ford. De auto's die aan sneltempo uit de fabrieken kwamen gerold, veranderden de steden en het platteland, de mensen en hun tijdperk. Daarom was Detroit, 's werelds eerste wegwerpstad, de modernste metropolis van de 20ste eeuw.
Maar langzaam aan vertrok de bevolking uit de overbevolkte, vervuilde, lawaaierige binnenstad. Vanaf de jaren '50 liep de bevolkingsvlucht uit de hand. In 1988 werd in Detroit niet één bouwvergunning uitgereikt. In 50 jaar tijd verloor Detroit de helft van zijn 2 miljoen inwoners, desondanks was er nog steeds een hoge werkloosheidsgraad. Hele buurten bleven verlaten achter, Detroit werd een spookstad. Er zijn verschillende oorzaken voor deze leegloop:

- rassenrellen van 1967
- de federale subsidies voor gezinnen die in voorsteden gingen wonen
- het krimpen van de automobielindustrie en het massaal schrappen van bijhorende banen.
- zelfs Motown, de 'zwarte' muziektrots van Detroit, week uit naar ergens anders, nl. Hollywood.

De toekomst van wat eens de 4de stad van de Verenigde Staten was, is onzeker. Vele woningwrakken worden verwijderd, Detroit wordt verder weggegomd. Die vrijgekomen grond zou moeten dienen als bouwgrond, maar garanties zijn er niet.
De technomuziek, die hier is ontstaan, lijkt wel het enige lichtpunt dat Detroit heeft gekend sinds de jaren '50.

naar top

4.2 The Third Wave

Het boek 'The Third Wave' van de futuroloog Alvin Toffler wordt bestempeld als een grote invloed voor 'The Belville Three'. Ze lazen 'The Third Wave' en ze beseften dat ze er volop inzaten. Ze vingen een glimp op van een nieuwe toekomst waar technologie zou functioneren als redder en niet als vernieler.
In dit boek schetst Toffler de 'Derde Golf', die een nieuwe maatschappijvorm zal genereren. Hij behandelt een positieve toekomstvisie, waar het individu weer centraal staat. In zijn boek vermeldt hij dat verscheidene personen zich niet willen aanpassen aan de Derde Golf en nog in de maatschappijvorm willen blijven leven die er na de Tweede Golf, de industriële revolutie, is gekomen.
Toffler zegt dat de populatie van de Derde Golf met kleine slokjes ongelooflijke hoeveelheden informatie in zich opneemt: 90min. nieuws, 30 sec. reclame, een fragment van een song, een computeruitdraai,… Ze leren hun eigen systeem op te bouwen, om uit het in 'blibs' verkregen materiaal hun eigen zingeving te construeren.
Hieruit blijkt dat de technoproducers deel uit maken van de Derde Golf. Want. Zij knippen en plakken allerlei fragmenten muziek aan elkaar. Een baslijn, een drumsolo, synthesizerklanken,… tot een harmonieus geheel. Dit allemaal met behulp van computers:
"De computer helpt ons de 'blips' tot een zinvol geheel te combineren."
Met deze invloed en stimulans in hun achterhoofd begonnen ze alle drie met geluiden te experimenteren.

naar top

5. België

Ook België kan op wereldvlak een mondje meepraten over technomuziek. Denken we maar aan de Gentse platenlabels R&S en Music Man. Of de Belgische DJ annex producer, CJ Bolland, die enkele klassiekers op zijn naam heeft. De wereldberoemde Fuse club in Brussel mag ook niet vergeten worden. Deze dancing was en is nog steeds toonaangevend op het gebied van technomuziek.
Laten we ook de new beat niet vergeten. Deze kortstondige 'beatexplosie' plaatste België op de muzikale wereldkaart.Techno is in België een voortvloeisel uit de new beat.
Ook de new wave . scène wordt door sommigen als een invloed beschouwd. De Belgen hebben altijd een voorkeur gehad voor het donkere, neerslachtige geluid dat in new wave muziek te horen is. Stefaan Vandenberghe denkt dat dit komt door het feit dat we niet zo multicultureel zijn, daar waar bv. in Londen en Nederland veel invloeden zijn vanuit Jamaica en Azië.

naar top

5.1 New beat

1989 was het jaar van de new beat. Het verschijnsel zou zijn uitgevonden toen enkele Vlaamse deejays experimenteerden met houseplaten, maar ook met ouder discowerk, door ze niet op de voorgeschreven 45 toeren, maar op 33 toeren te draaien. De muziek was dan ook een stuk trager (ongeveer 100 à 110 BPM) dan de oorspronkelijke house, waardoor de bassen zwaarder klonken. Het duurde niet lang of er werden volgens dit recept ook nieuwe nummers gemaakt.

Discotheekgangers gingen uit de bol. De new beat-tempel bij uitstek werd de Boccacio in Destelbergen. Uit binnen- en buitenland kwamen new beatfans, gekleed in wielrennersbroeken, met smileybadges opgespeld en VW-emblemen rond de hals, naar de Boccacio om 'The new sound from Belgium' aan den lijve te ondervinden. Vele technoartiesten (zoals CJ Bolland) vonden daar hun roots.

Platenfirma's zagen een gat in de markt en er werd new beat aan de lopende band geproduceerd. Verschillende verzamelalbums van new beatmuziek werden met goud bekroond. De grootste kaskraker was 'The Sound of C' van Confetti's. Er werden meer dan 100.000 exemplaren van verkocht. In 1989 waren meer dan de helft van de songs uit de Belgische Top-20 gebaseerd op new beatritmes. New beat werd het belangrijkste Belgische exportproduct. Zelfs de buitenlandse Tv-ploegen waren geïnteresseerd.
Maar het succes duurde maar een goed jaar. In 1990 was new beat alweer volledig verdwenen, het concept was leeggemolken. De producenten namen zichzelf nauwelijks au sérieux, de rage verdween dan ook even snel als ze was opgekomen.
New beat heeft een positieve invloed gehad op het succes van de bekende Belgische technolabels R&S Records en Music Man.

naar top

5.2 Platenfirma's met wereldfaam

Vooral de platenfirma R&S Records en Music Man hebben een belangrijke invloed gehad op de populariteit en de verspreiding van technomuziek in België.

A) R&S Records

R&S Records werd in 1984 opgericht door Renaat (R) Vandepapeliere en zijn vrouw Saskia (S). Hun platenfirma ging bijna ter ziele maar kreeg eind de jaren '80 nieuw leven ingeblazen dankzij de new beatrage. Renaat bracht in 1989 new beat platen uit. Hij schaamde zich ervoor dat hij van die scène deel uitmaakte. Maar hij wou geld verdienen om later te investeren in echte artiesten. New beat was voor hem een springplank naar technomuziek.
Het platenlabel koos snel voor techno en vervulde daarmee een pioniersrol. Hun naam en faam werd gemaakt dankzij artiesten zoals Derrick May, Kevin Saunderson en CJ Bolland die bij hen platen uitbrachten. R&S groeide uit tot een van de belangrijkste technolabels van de wereld. Maar R&S brengt niet alleen techno uit, ook ambient en house. Begin 1993 werd in Groot-Brittannië een verkooppunt opgestart dat de releases en promotie coördineert samen met het team in Gent.

B) Music Man (N.E.W.S.) In de jaren '70 was Music Man een platenwinkel in Gent, die als één van de eerste platenzaken in Europa met Amerikaanse import (70's disco) begon. Later werden ook de eerste house- en technoplaten uit Chicago, New York en Detroit geïmporteerd. Op die manier is de winkel uitgegroeid tot een bekende zaak in heel West-Europa. Toen de new beat in België zijn hoogtepunt bereikte, was er vanuit het buitenland veel vraag naar Belgische dansplaten. De winkel importeerde nu niet alleen maar platen, maar begon er ook te exporteren. Op een bepaald moment werd het allemaal te groot en werd er een opsplitsing gemaakt tussen de platenwinkel en de distributie. Die distributiefirma noemde men N.E.W.S. en de winkel behield zijn naam. Naast het technolabel Music Man heeft N.E.W.S. ook nog vele andere labels onder zijn hoede, zo zijn er bijvoorbeeld Life Enhancing Audio (lounge, jazzy) en Eskimo Recordings (zeer breed, gaande van disco tot house).

naar top

6 Evoluties

Techno evolueerde in België van een marginaal genre naar een wijdverspreide jongerencultuur. Technomuziek is in ons land momenteel populairder dan ooit. Kijken we maar naar I Love Techno, editie 2002, waar meer dan 30.000 mensen naar toe kwamen en de bijna maandelijkse Kozzmozz fuiven in Gent die telkens een hoop volk mogen verwelkomen. Meer en meer clubs programmeren technomuziek. Zelfs op gereputeerde rockfestivals als Rock Werchter en Beach Rock vallen sinds enkele jaren technoartiesten te bewonderen. Op de nationale radio Studio Brussel behandelt het programma Switch de verschillende dance-genres.
Dankzij de intrede van de digitale technologie en de relatief lage prijs voor apparatuur om technomuziek te maken is het gemakkelijker voor de jongeren om technomuziek te maken.

Op muzikaal vlak zijn er eveneens enkele ontwikkelingen:
- Het tempo is versneld. Waar we in de begindagen rond de 120 BPM zaten, halen we nu snelheden tot rond de 140 BPM . Op een bepaald moment ging het zelfs zo snel dat daaruit de hardcore , de gabber is ontstaan. Het tempo is nu gestabiliseerd op een 140 BPM en techno is in zijn volwassen fase gekomen.
- De producties zijn ook verbeterd, omdat er nu meer technische mogelijkheden zijn dan in de jaren '80.
- Er komen dagelijks nieuwe geluiden en nieuwe ritmes bij.
- Het vierkwartsritme wordt meer en meer doorbroken.
- Andere genres komen meer en meer aan bod in technomuziek.

Volgens Jan Van Biesen waren een aantal jaren geleden de producties erg snel en agressief.
Sinds de massa zich met techno begon bezig te houden zijn er veel slechte producties op de markt gekomen. Men zat aan het plafond toen, men was niet meer innovatief genoeg. Maar hij vindt dat er nu terug frisse, melodieuze technonummers worden gemaakt en dat het hardere werk aan populariteit inboet. Techno evolueert dus voortdurend.

naar top