ANATOMİ VE FİZYOLOJİ ÖZETİ

ANATOMİ ; Vücudun tüm bölümlerini ayrı ayrı inceleyen bilim dalı.

Anatominin alt dalları ;

-          Sistematik anatomi ; Vücut doku yapılarını , birbirine yakınlık gösteren ve aynı görevle ilgili organları ele alarak inceleyen anatomi yöntemi

-          Makroskopik anatomi ; Vücut yapılarını bir bisturi yardımıyla kesip gözle incelenmesi.

-          Mikroskobik anatomi ; Vücut yapılarını bir mikroskop yardımıyla incelenmesi.

-          Topoğrafik yada bölgesel anatomi ; Vücudu bölgelere ayıran anatomi.

-          Fonksiyonel anatomi ; sistem ve fonksiyonların yapısal temeli ile birlikte organların birbirine olan fonksiyonel bağlantılarını inceleyen anatomi.

-          Yüzey anatomisi ; Vücudun derindeki organları yüzle yada elle inceleyen anatomi.

·        İnspeksiyon ; Görme yoluyla gerçekleştirilen muayene.

·        Palpasyon ; Dokunarak yapılan muayene.

·        Perküsyon ; Vücudun belirli bölgelerine parmakla vurarak gerçekleştirilen muayene

·        Oskültasyon ; Dinleyerek yapılan muayene.

·        Endoskopi ; Sistoskop , laraskop , bronskop gibi aygıtlarla dinlenerek yapılan muayene.

·        X – ışınları ; Röntgen ve tomografi gibi aletlerle vücut organlarının incelenmesi.

-          Gelişim anatomisi ; Canlıların gelişimini inceleyen anatomi

-          Kıyaslı anatomi ; İnsanlardaki gelişmeyi diğer canlılarla kıyaslayarak inceleyen bilim.

-          Patolojik anatomi ; Hasta organ ve vücutları inceleyen anatomi.

FİZYOLOJİ ; Bitki ve hayvanları meydana getiren doku ve organların görevlerini ve bu görevlerin nasıl yerine getirildiğini inceleyen bilim dalı.

ANATOMİK TERİMLER ;

 

ANATOMİK DURUŞ ; Ayakta duran bir insana bakınca ; alın önde , kollar yanda ve sarkık , avuç içi hafif öne dönük , ayaklar birleşik , ayak uçları öne doğru.

ANATOMİK DÜZLEMLER ; 3 ana düzlem vardır.

1)     Orta düzlem ( median plan ) ; Gövdenin tam ortasından geçen ve vücudu dikey olarak iki eşit bölüme ayıran düzlemdir. Bu düzleme sajital düzlem de denir.

2)     Alın düzlemi ( frontal plan) ; Her iki kulak doğrultusunda vücudu dikey olarak iki eşit parçaya bölen düzlem. Bu düzleme kranial düzlem denir.

3)     Enine düzlem ( transvers plan) ; Vücudu enlemesine yani yatay şekilde kesen düzlem. Bu düzleme horizontal düzlem de denir.

ANATOMİK BÖLGELER ;

-          Kafa bölgesi ( regio capitis)

-          Yüz bölgesi ( r.facialis)

-          Boyun bölgesi ( r.cervicalis)

-          Ense bölgesi ( r.nuchae)

-          Omuz bölgesi ( r.deltoidea)

-          Koltuk bölgesi ( r.axillaris)

-          Göğüs bölgesi ( r.thoraxis)

-          Meme bölgesi ( r.mamalis)

-          Karın bölgesi ( r.abdominalis)

-          Sırt-bel bölgesi ( r.dorsalis)

-          Apış arası bölgesi ( perine,r.perinalis)

-          Üstyanlar (r.extremitalis Superior)

-          Alt yanlar ( r.extremitalis İnferior)

ANATOMİK BOŞLUKLAR ( KAVİTELER) ;

·        Kafatası ve omurga boşluğu ( cavum cranium – spinal kavite)

·        Göğüs boşluğu ( toraksik kavite)

·        Karın ( abdominal) ve leğen ( pelvis) boşluğu ; karın boşluğu periton denen zarla örtülüdür.

·        Ortadaki kısımlar ( medial) ; Göğüs kemiğinin altına epigastrik bölge , göbek etrafına umblikal , onun altına da hipogastrik bölge denir.

·        Yanlardaki kısımlar ( Lateral) ; Kaburgaların altına düşen kısma hipokondriak , bel kısmına lumbar ve kasık kısmına iliak bölge denir.

İNSAN VÜCUDUNUN GENEL YAPISI ;

HÜCRE ; Canlı varlıkların en küçük yapı taşıdır. İnsan vücudunda 75 trilyon hücre vardır.

HÜCRENİN GÖREVLERİ ;

-          Gelişmeyi sağlamak

-          Metabolizma olayını sağlamak

-          Duyarlılığı ve hareketi sağlamak

-          Çoğalmayı sağlamak

HÜCERİNİN YAPISI ;

A)    Hücre gövdesi ( sitoplazma) ; Zar ile çekirdek arasında kalan sıvı kısım.

Bölümleri ;

-          Endoplazmik retikulum ;

-          Ribozomlar ;

-          Golgi cisimciği ; salgı yaparlar

-          Sentrozomlar : hücre çekirdeğine yakın borucuklar

-          Mitokondrialar ; Hücrenin solunum ve enerji merkezi

-          Lizozomlar ; sindirim ve savunma görevi yaparlar

B)    Hücre zarı (plazmalemma) ; Sitoplazmayı çevreleyen , hücreye şekil veren, dış ortamla ilişki kurmasını sağlayan zardır. Hücre zarı diffüzyon , osmoz , aktif taşımada önemli rol oynar.

-          Diffüzyon ; Moleküllerin kendi hareketleri ile yoğunluğu çok olan ortamdan, yoğunluğu az olan ortama geçmesi.

-          Osmoz ; yarı geçirgen zardan geçemeyen moleküllerin , zarın öbür tarafındaki molekülleri , kendilerine çekerek , karşı tarafın yoğunluğunu azaltıp zardan geçmesi.

-          Aktif taşıma ; zarın her iki tarafındaki negatif ve pozitif elektrik yüklerine göre moleküllerin geçişmesi olayı.

C)    Hücre çekirdeği (nucleus) ; Hücrenin ortasında yer alan gövde ile çift zar ile ayrılan hayat ve denetim merkezi içindeki en önemli madde.

İnsan vücudu hücresinde 46 kromozom bulunur. Bunların 44 tanesi bedeni olup , 2 tanesi cinsiyet kromozomudur. Bunlara da gonozom denir. (x –y).

HÜCRE BÖLÜNMESİ ; 3 ayrı şekilde bölünme olur.

1)     MİTOZ BÖLÜNME ; Vücut hücrelerinde görülür.5 safhası vardır.

-          Profaz ( yumak fazı) ; Çekirdek su alarak şişer , kromatin iplikler oluşturur.

-          Metafaz ; gen taşıyıcılar iplikleri spiral şekilde kıvırır.

-          Anafaz ; uzunlamasına yarılmış olan kromozomların her biri ayrı kutuplara doğru hareket eder.

-          Telefaz ; kutuplara gitme işlemi tamamlanmıştır.

-          Rekontriksiyon fazı ; iki yeni hücrenin meydana gelmesi.

2)     AMİTOZ BÖLÜNME ; Hücrenin boğumlanarak bölünmesi.

3)     MAYOZ BÖLÜNME ; Kadın ve erkek hücrelerinde görülen bölünme şeklidir.

Özeti Hazırlayan:Ufuk Tan Doğan YILDIZ

ANASAYFA

 Sonraki Sayfa >>>