12) คลอโรพลาสท์ (chloroplast)
เป็นพลาสติค (plastid) ชนิดหนึ่งที่มีสีเขียว
พบเฉพาะในพืชและแบคทีเรียบางชนิดที่สังเคราะห์แสงได้
ประกอบไปด้วย คลอโรฟิล (chlorophyll) DNA RNA ไรโบโซม, โปรตีน, คาร์โบโฮเดรท
และเอ็นไซม์บางชนิด รูปร่างมีหลายแบบ เช่น รูปไข่ รูปจาน หรือรูปกระบอง
ทำหน้าที่สังเคราะห์แสง

(รูปที่ 16) คลอโรพลาสท์ (chloroplast)

13) แวคูโอล (vacuole)
ลักษณะเป็นก้อนกลมใส ๆ มีเยื่อบาง ๆ ล้อมรอบ มองเห็นได้ชัดเจน
ทำหน้าที่ได้แตกต่างกันเช่น Food vacuole
Contractile vacuole Central vacuole หรือ Tonoplast พบในเซลล์พืช มีขนาดใหญ่
ภายในจะมี น้ำประมาณ , สารอินทรีย์, สารอนินทรีย์ O2 และ CO2

(รูปที่ 17) แวคูโอล

14) แคปซูล (capsule)
เป็นเกราะที่ประกอบด้วยคาร์โบไฮเดรทห่อหุ้มเซลล์แบคทีเรียบางชนิดไว้อีกชั้นหนึ่ง
ทำให้แบคทีเรียทนต่อสภาพแวดล้อม ที่ไม่ดีต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดี

15) แฟลเจลลัม (flagellum)
เป็นองค์ประกอบของเซลล์แบคทีเรียบางชนิด
ประกอบไปด้วยโปรตีนที่ยืดหดได้ (contractile)
ทำหน้าที่ช่วยในการเคลื่อนไหวของเซลล์

16) โครงกระดูกของเซลล์ (The Cytoskeleton)
มีลักษณะเป็นเครือข่ายของเส้นใย ( network of fiber) ภายในเซลล์
ประกอบไปด้วย microtubules , microfilaments และ intermediate filament
ทำหน้าที่ค้ำจุน และทำให้เซลล์คงรูปร่างอยู่ได้
ช่วยในการเคลื่อนที่ของเซลล์ (Cell motility) และ vesicles

(รูปที่ 18) โครงกระดูกของเซลล์
จะเห็นได้ว่า ไม่มีเซลล์ของสิ่งมีชีวิตใด จะมีองค์ประกอบครบทุก
ชนิด เซลล์พืช และเซลล์สัตว์ จะมีองค์ประกอบต่าง ๆ มากกว่าเซลล์
แบคทีเรีย ซึ่งอาจเป็นเพราะว่า สัตว์และพืชประกอบไปด้วยเซลล์หลาย
ชนิด ซึ่งเซลล์เหล่านี้จะต้องทำหน้าที่ประสานงานกัน เพื่อทำให้สัตว์ทั้ง
ตัวหรือพืชทั้งต้น สามารถที่จะดำรงชีวิตอยู่ได้