AKDENİZ FOKU ( Monachus monachus )

Milyonlarca yıldır yaşayan Akdeniz Fokları  bugün yok olmak üzeredir. Akdeniz Foku bütün dünya nesli tehlike altında bulunan türler içinde ilk sırada yer almaktadır. IUCN ( Dünya Doğayı Koruma Birliği ) tarafından koruma altına alınan 12 canlı türünden biri olup, bilim adamlarına göre dünyadaki sayılarının 200-300 civarında olduğu, Türkiye sularında da 50 adet civarında da yaşadıkları tahmin edilmektedir. Bu nedenle bu dünya mirasını korumak hepimizin görevidir.

Akdeniz Fokunu yaşatmak için alınacak her önlem aynı zamanda balıkçılık, turizm, kıyılarımız ve denizlerimi bir bütün olarak koruyacaktır.

Temiz bir çevrenin göstergesi olan Akdeniz Foku, üzerinde yapılaşma olmayan insanların kolay ulaşamadığı veya insan etkilerinden uzak kalmış mağara ve kovuklara sahip sessiz ve ıssız kayalık sahilleri tercih eder. Bu nedenle Türkiye Akdeniz Fokları için eşsiz bir coğrafyaya sahiptir.Ülkemizde özellikle Ege’ de Foça, Bodrum Yarımadası ve Anamur-Taşucu’ nda yaşamaktadır. Birçok Akdeniz ülkesinde kaybolan ve hatta yok olan bu türün ülkemiz sularında hala bulunması da eşsiz coğrafyanın onlara sunduğu ortam nedeniyledir.

 Akdeniz Foku ülkemizin taraf olduğu sözleşmelerle;

·                      ( BARSELONA ) Akdeniz’ in Kirlenmesine Karşı Korunması Sözleşmesi Eki Cenova Deklerasyonu,

·                      ( BERN ) Avrupa’ nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarının Korunması Sözleşmesi

·                      ( CITES ) Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Bitki ve Hayvan Türlerinin Uluslar arası Ticaretine İlişkin Sözleşmelerle,

Ülke bazında ise;

·         1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu,

·         3167 Sayılı Kara Avcılığı Kanunu ile de ulusal düzeyde Akdeniz Foku Koruma altına alınmıştır. 

Akdeniz Foku’ nun boyları 1-3 metre arasında değişmektedir. Ağırlıkları ise 400 kilograma kadar ulaşabilmektedir. Tüm ömürleri tam olarak bilinmemekle beraber 40 yaşını aşan bireylere rastlanmıştır.

Fokların besinini balıklar ve kafadan bacaklılar özellikle de ahtapot oluşturur. 

Akdeniz fokları çeşitli nedenlerle yok olmak üzeredir. Bu nedenler,

·         Yaşam alanlarının ( Kıyıların ) inşaat ve yol yapımları sonucu yok edilmesi veya bozulması,

·         Aşırı ve yasadışı balıkçılık sonucunda balık stoklarının azalması,

·         Fokların kasti olarak öldürülmeleri,

·         Fok mağaralarına turistik, dalış faaliyetleri sonucu rahatsız edilmeleri,

·         Deniz kirliliği ( Tanker kazaları, sanayi ve evsel atıklardır. ) olduğu tespit edilmiştir.

Akdeniz Foklarının etkin bir şekilde korunması için bugüne kadar Bakanlığımızca 15 Ulusal Fok Komitesi toplantısı düzenlenmiş ve koruma çalışmaları devam etmektedir.