ผู้อยู่เหนือความหวัง^๑

       ภิกษุ ท.! ก็บุคคลเช่นไรเล่า ชื่อว่าผู้อยู่เหนือความหวังเสียแล้ว?

       ภิกษุ ท.! ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เป็นพระอรหันต์ขีณาสพ. เธอนั้นได้ยินว่า "ภิกษุชื่อนี้ ได้กระทำ ให้แจ้งเจโตวิมุตต  ปัญญาวิมุตติ อันหาอาสวะมิได้ เพราะความสิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลาย ด้วย ปัญญาอันยิ่งเอง  ในทิฏฐธรรมเข้าถึงแล้วแลอยู่"  ดังนี้. เธอไม่อาจมีความคิดว่า "เมื่อไรเล่า แม้เรา จักกระทำให้แจ้งเจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติ อันหาอาสวะมิได้ เพราะความสิ้นไปแห่งอาสวะ ทั้งหลาย  ด้วยปัญญาอันยิ่งเอง ในทิฏฐธรรม เข้าถึงแล้วแลอยู่บ้าง" ดังนี้. ข้อนั้นเป็นเพราะเหตุ ไร?  เพราะเหตุว่า ความหวังในวิมุตติของเธอ เมื่อก่อนหน้าเธอยังไม่ลุถงวิมุตตินั้น ได้รำงับไป เสียแล้ว.

       ภิกษุ ท.! นี้แล เราเรียกว่า คนอยู่เหนือความหวัง.

๑. บาลี พระพุทธภาษิต ติก. อํ. ๒๐/๑๓๗/๔๕๒.