นรกของสมภารวัด^๑

       ภิกษุ ท.! ภิกษุเจ้าอาวาสที่ประกอบด้วยองคืประกอบห้าอย่าง ย่อมจะเดือดร้อนเหมือนถูกลากตัว ไป  เก็บไว้ในนรกในปัจจุบันนี้  (ตกนรกทั้งเป็น),  ฉะนั้น.  องค์ประกอบห้าอย่างอะไรกันเล่า? ห้า อย่างคือ :-

       (๑) ภิกษุเจ้าอาวาส ไม่ใคร่ครวญ ไม่ไต่ส่วนให้รอบคอบเสียก่อน กล่าวยกย่อง คนที่ควนตำหนิ.
       (๒) ภิกษุเจ้าอาวาส ไม่ใคร่ครวญ ไม่ไต่ส่วนให้รอบคอบเสียก่อน กล่าวตำหนิ คนที่ควรยกย่อง
       (๓) ภิกษุเจ้าอาวาส ไม่ใคร่ครวญ ไม่ไต่ส่วนให้รอบคอบเสียก่อน แสดงความเลื่อมใสให้ปรากฏ ในฐานะอันไม่เป็นที่ตั้งแห่งความเลื่อมใส.
       (๔)  ภิกษุเจ้าอาวาส  ไม่ใคร่ครวญ  ไม่ไต่ส่วนให้รอบคอบเสียก่อน แสดงความไม่เลื่อมใสให้ ปรากฏ ในฐานะอันเป็นที่ตั้งแห่งความเลื่อมใส.
       (๕) ภิกษุเจ้าอาวาส ทำไทยทานให้ทายกถวายด้วยศรัทธาให้ตกเสียไป.

        ภิกษุ ท.! ภิกษุเจ้าอาวาส ที่ประกอบด้วยองค์ประกอบห้าอย่างเหล่านี้แล ย่อมจะเดือดร้อนเหมือน ถูกลากตัวไปเก็บไว้ในนรก ในปัจจุบันนี้ ฉะนั้น.

๑. บาลี พระพุทธภาษิต ปญฺจก. อํ. ๒๒/๒๙๓/๒๓๖, ตรัสแก่ภิกษุทั้งหลาย.