ผู้มีความจำเป็นต้องคิดทำลายสงฆ์

       อานนท์!  ภิกษุลามกเห็นอำนาจประโยชน์สี่อย่างเหล่านี้อยู่ จึงยินดีในการทำลายสงฆ์ให้แตกกัน. สี่อย่างอะไรกันเล่า? สี่อย่างคือ:

       (๑)  ภิกษุลามกในกรณีนี้  เป็นคนทุศีล มีความเป็นอยู่ลามก ไม่สะอาด มีความประพฤติชนิดที่ตน เองนึกแล้วก็กินแหนงตัวเอง มีการกระทำที่ต้องปกปิดซ่อนเร้น ไม่ใช่สมณะก็ปฏิญญาว่าเป็นสมณะ ไม่ใช่คนประพฤติ พรหมจรรย์ก็ปฏิญญาว่าประพฤติ พรหมจรรย์ เป็นคนเน่าใน เปียกแฉะ มีสัญชาติหมักหมม เหมือนบ่อที่เทขยะมูลฝอย. ภิกษุลามกนั้นหวั่น วิตกไปว่า  "ถ้าหากภิกษุทั้งหลาย  จะรู้จักเราว่า  เป็นคนทุศีล มีความเป็นอยู่ลามก ฯลฯ เปียกแฉะมี สัญชาติหมักหมมเหมือนบ่อที่เทขยะมูลฝอยไซร้,  เมื่อภิกษุพร้อมเพรียงกันดีอยู่ ก็จะทำเราให้ขาดสิทธิ์ใน ความเป็นภิกษุได้;  แต่เมื่อแตกกันเสีย  ก็จักไม่อาจทำให้เราฉิบหาย"  ดังนี้.  ภิกษุลามกมองเห็น อำนาจประโยชน์อันนี้เป็นข้อแรก จึงยินดีในการทำลายสงฆ์.

       (๒) อีกข้อหนึ่ง, ภิกษุลามก เป็นคนมิจฉาทิฏฐิ ประกอบด้วยความเห็นที่แล่นดิ่งไปยึดถือเอาที่สุดโต่ง ข้างใดข้างหนึ่ง. ภิกษุลามกนั้นหวั่นวิตกไปว่า "ถ้าหากภิกษุทั้งหลายจะรู้จักเราว่า เป็นคนมิจฉาทิฏฐิ ประกอบด้วยความเห็นที่แล่นดิ่งไปยึดถือเอาที่สุดโต่งข้างใดข้างหนึ่งไซร้, เมื่อภิกษุพร้อมเพรียงกันดีอยู่ ก็จักทำเราให้ฉิบหายได้, แต่เมื่อแตกกันเสีย ก็จักไม่ทำเราให้ฉิบหาย" ดังนี้. ภิกษุลามกมองเห็น อำนาจประโยชน์อันนี้เป็นข้อที่สองจึงยินดีในการทำลายสงฆ์.

       (๓) อีกข้อหนึ่ง, ภิกษุลามก เป็นคนเลี้ยงชีวิตผิดทาง เป็นมิจฉาอาชีพ. ภิกษุลามกนั้นหวั่นวิตก ไปว่า "ถ้าหากภิกษุทั้งหลายจะรู้จักเราว่าเราเลี้ยงชีวิตผิดทางเป็นมิจฉาอาชีพไซร์, เมื่อภิกษุพร้อมเพรียง กันดีอยู่ ก็จักทำเราให้ฉิบหายได้, แต่เมื่อแตกกันเสีย ก็จักทำเราให้ฉิบหายได้, แต่เมื่อแตกกันเสีย ก็จัก ไม่ทำเราให้ฉิบหาย" ดังนี้. ภิกษุลามกมองเห็นอำนาจประโยชน์อันนี้เป็นข้อที่สาม จึงยินดีในการทำลาย สงฆ์. (๔)  อีกข้อหนึ่ง, ภิกษุลามก เป็นคนปราถนาลาภ ปราถนาสักการะ ปราถนาเสียงเยินยอ. ภิกษุลามกนั้นหวั่นวิตกไปว่า "ถ้าหากภิกษุทั้งหลาย จะรู้จักเราว่า เป็นคนปราถนาลาภ ปราถนาสักการะปราถนาเสียงเยินยอไซร้, เมื่อภิกษุพร้อมเพียงกันดีอยู่ ก็จักไม่สักการะ เคารพ นับถือ บูชา เรา, แต่ เมื่อแตกกันเสีย ก็จักสักการะ เคารพ นับถือ บูชา เรา" ดังนี้ . ภิกษุลามกมองเห็นอำนาจประโยชน์ อันนี้เป็นข้อที่สี่ จึงยินดีในการทำลายสงฆ์.

       อานนท์! ภิกษุลามกเห็นอำนาจประโยชน์สี่อย่างเหล่านี้แล จึงยินดีใกนารทำลายสงฆ์ให้แตกกัน.

บาลี พระพุทธภิกษุ จตุกฺก. อํ. ๒๑/๓๒๕/๒๔๓, ตรัสแก่ท่านพระอานนท์.