เนื้อแท้อันตรธาน^๑

       ภิกษุท.!  เรื่องนี้เคยมีมาแล้ว  :  กลองศึกของกษัตริย์พวกสารหะ^๒  เรียกว่า อานกะ มีอยู่. เมื่อกลองอานกะนี้  มีแผลแตกหรือลิ, พวกกษัตริย์สารหะได้หาเนื้อไม้อื่นทำเป็นลิ่ม เสริมลงในรอยแตก ของกลองนั้น  (ทุกคราวไป) ภิกษุท.! เมื่อเชื่อมปะเข้าหลายครั้งหลายคราวเช่นนั้นนานเข้า ก็ถึงสมัย หนึ่ง ซึ่งเนื้อไม้เดิมของตัวกลองหมดสิ้นไป เหลืออยู่แต่เนื้อไม้ที่ทำเสริมเข้าใหม่เท่านั้น

       ภิกษุ ท.! ฉันใดก็ฉันนั้น : ในกาลยืดยาวฝ่ายอนาคต จักมีภิกษุทั้งหลาย, สุตตันตะ (ตัวสูตรส่วน ที่ลึกซึ้ง)  เหล่าใด ที่เป็นคำของตถาคต เป็นข้อความลึก มีความหมายซึ่ง เป็นชั้นโลกุตตระ ว่าเฉพาะ ด้วยเรื่องสุญญตา,  เมื่อมีผู้นำสุตตันตะเหล่านั้นมากล่าวอยู่; เธอจักไม่ฟังด้วยดี จักไม่เงี่ยหัวฟัง จักไม่ ตั้งจิตเพื่อจะรู้ทั่วถึง  และจักไม่สำคัญว่าเป็นสิ่งที่ตนควรศึกษาเล่าเรียน. ส่วนสุตตันตะเหล่าใด ที่นักกวี แต่งขึ้นใหม่ เป็นคำร้อยกรองประเภทกาย์กลอนมีอักษรสละสรวย  มีพยัญชนะอันวิจิตร เป็นเรื่องนอกแนว เป็นคำกล่าวของสาวก,เมื่อมีผู้นำสูตรที่นักกวี แต่งขึ้นใหม่เหล่านั้นมากล่าวอยู่: เธอจักฟังด้วยดี จักเงี่ยหูฟัง จักตั้งจิตเพื่อจะรู้ทั่วถึง และจักสำคัญไปว่า เป็นสิ่งที่ตนควรศึกษาเล่าเรียน.

       ภิกษุ  ท.!  ความอันตรธานของสุตตันตะเหล่านั้น ที่เป็นคำของตถาคต เป็นข้อความลึก มีความ หมายซึ้ง เป็นชั้นโลกุตตระ ว่าเฉพาะด้วยเรื่องสุญญตา จักมีได้ด้วยอาการอย่างนี้ แล.

๑. บาลี พระพุทธภาษิต นิทาน. สํ. ๑๖/๓๑๑/๖๗๒-๓
๒. กษัตริย์ ทสารหะ วงศืยาทพ แห่งมหาภารตะ.