เสียขวัญตั้งแต่ได้ยินเสียงโห่ร้อง

       ภิกษุ  ท.! นักรบอาชีพบางประเภททนต่อผงคลีได้, ทนต่อยอดธงชัยได้, แต่พอสักว่าได้ยินเสียง โห่ร้องของข้าศึกแล้ว ก็ขวัญหนี ครั่นคร้ามหวั่นหวาดจนสำกดใจไม่อยู่ ไม่อาจจะเข้าต่อต้านสงคราม. นักรบอาชีพบางประเภทในกรณีนี้เป็นเช่นนี้ เป็นนักรบอาชีพประเภทที่สาม มีอยู่ในโลก หาได้ในโลก...

       ภิกษุ  ท.!  นักบวชเปรียบด้วยนักรบอาชีพเช่นนี้ ก็มีอยู่ในหมู่ภิกษุหาได้ในหมู่ภิกษุเหมือนกัน. ใน กรณีนี้คือ  ภิกษุทนต่อ  "ผงคลี"  ทนต่อ "ยอดธงชัยของข้าศึก" ได้, แต่พอสักว่าได้ยิน "เสียงโห่ร้อง ของข้าศึก" เข้าแล้ว ก็ระย่อท้อถอย ระทมระทด หวั่นหวาดจนสะกดใจไม่อยู่ ไม่อาจจะสืบพรหมจรรย์ต่อ ไปได้  เปิดเผยถึงความเป็นผู้หมดกำลังใจต่อสิกขา บอกเลิกสิกขา หมุนกลับคืนไปสู่เพศต่ำแห่งคฤหัสถ์. ข้อว่า "เสียงโห่ร้องของข้าศึก" สำหรับภิกษุนั้นได้แก่อะไรเล่า? ภิกษุ ท.! ในกรณีนี้คือ ภิกษุอยู่ป่า หรือ อยู่โคนไม้  หรืออยู่เรือนว่าง,  มีมาติคามเข้าไปชวนระริกซิกซี้  สรวลเส หัวเราะเสียงดัง ยั่วเย้า, ภิกษุนั้นถูกมาตุคามชวนระริกซิกซี้  สรวลเส หัวเราะเสียงดัง ยั่วเย้าเข้าแล้ว ก็ระย่อท้อถอย ระทม ระทด หวั่นหวาดจนสะกดใจไม่อยู่ ไม่อาจจะสืบพรหมจรรย์ต่อไปได้ เปิดเผยถึงความเป็นผู้หมดกำลังใจต่อ สิกขา  บอกเลิกสิกขา  หมุนกลับคืนไปสู่เพศต่ำแห่งคฤหัสถ์. ความที่ถูกมาตุคามยั่วยวน กวนใจนี้ ได้ใน ข้าว่า  "ได้ยินเสียงโห่ร้อยของข้าศึก" สำหรับภิกษุนั้น. ภิกษุ ท.! เปรียบเหมือนนักรบอาชีพประเภทที่ ทนต่อผงคลี ทนต่อยอดธงชัยได้, แต่พอสักว่า ได้ยินเสียงโห่ร้องของข้าศึกเข้าแล้ว ก็ขวัญหนี ครั่นคร้าม หวั่นหวาด จนสะกดใจไม่อยู่ ไม่ อาจจะเข้าต่อต้านสงคราม  ฉันใด; ภิกษุ ท.! เรากล่าว นักบวชนี้ว่า มีนักรบอาชีพชนิดนั้นเป็นคู่เปรียบ ฉันนั้น. ภิกษุ ท.! นักบวชบางคนในกรณีนี้เป็นเช่นนี้ เป็นนักบวชที่เปรียบด้วยนักรบอาชีพประเภทที่สามมี อยู่ในหมู่ภิกษุ หาได้ในหมู่ภิกษุ.

บาลี พระพุทธภาษิต ปญฺจก. อํ. ๒๒/๑๐๑,๑๐๓/๗๕.