ผ้าเปลือกปอ

       ภิกษุ  ท.!  ผ้าทอด้วยเปลือกปอ ถึงจะยังใหม่อยู่ สีก็ไม่งาม นุ่งห่มเข้าก็เจ็บเนื้อ ราคาก็ถูก, แม้จะกลางใหม่กลางเก่าแล้ว สีก็ยังไม่งาม นุ่งห่มเข้าก็ยังเจ็บเนื้อ ราคาก็ถูกมาก, แม้จะเก่าคร่ำแล้ว สีก็ยังไม่งาม นุ่งห่มเข้าก็ยังเจ็บเนื้อ ราคาก็ถูกมากอยู่นั่นเอง. ผ้าเปลือกปอ ที่เก่าคร่ำแล้ว มีแต่จะถูก ใช้เช็ดหม้อข้าว หรือทิ้งอยู่ตามกองขยะมูลฝอย นี้ฉันใด;

       ภิกษุ  ท.!  ภิกษุ  ที่ทุศิล มีความเป็นอยู่เลวทราม ก็ฉันนั้นเหมือนกัน : แม้เพิ่งบวชใหม่ เราก็ กล่าวว่า มีผิวพรรณไม่งาม เหมือนผ้าเปลือกปอ ที่แม้ยังใหม่อยู่ก็ดูสีไม่งาม ฉะนั้น. เรากล่าวภิกษุนี้ ว่า มีผ้าเปลือกปอเป็นคู่เปรียบ.  อนึ่ง ชนเหล่าใด คบหา สมาคม เข้าใกล้ ทำตามเยี่ยงอย่างของภิกษุนั้น ข้อนั้น  จะเป็นทางให้เกิดสิ่งอันไม่เป็นประโยชน์  เป็นทุกข์แก่ชนเหล่านั้นเอง ตลอดกาลนาน; เราจึง กล่าวภิกษุนั้นว่า  ใครใกล้ชิดเข้าก็เจ็บเนื้อ  เหมือนผ้าเปลือกปอ  นุ่งห่มเข้าก็เจ็บเนื้อ  ฉะนั้น. เรา กล่าวภิกษุนี้ว่ามีผ้าเปลือกปอเป็นคู่เปรียบ อนึ่ง ภิกษุนั้น รับจีวร บิณฑบาตเสนาสนะ  และคิลานปัจจัยเภสัชบริกขาร  ของชนเหล่าใด  ทานนั้นย่อมไม่มีผลใหญ่ ไม่มีอานิสงส์ใหญ่ แก่ชนเหล่านั้น. เรากล่าวภิกษุนั้นว่า มีค่าน้อยเหมือนผ้าเปลือกปอ มีราคาถูก ฉะนั้น. เรากล่าวภิกษุนั้น ว่า มีผ้าเปลือกปอเป็นคู่เปรียบ

       ภิกษุ  ท.!  แม้ภิกษุ  ผู้อายุปูนกลาง  เมื่อเป็นคนทุศิล มีความเป็นอยู่เลวทราม ก็เป็นอย่าง เดียวกัน, เรากล่าวว่า มีผิวพรรณไม่งาม เหมือนผ้าเปลือกปอ ที่แม้ยังใหม่อยู่ก็ดูสีไม่งาม ฉะนั้น. เรา กล่าวภิกษุนี้ว่า  มีผ้าเปลือกปอเป็นคู่เปรียบ.  อนึ่ง ชนเหล่าใด คบหา สมาคม เข้าใกล้ ทำตามเยี่ยง อย่างของภิกษุนั้น  ข้อนั้น  จะเป็นทางให้เกิดสิ่งอันไม่เป็นประโยชน์เป็นทุกข์แก่ชนเหล่านั้นเอง  ตลอด กาลนาน;  เราจึงกล่าวภิกษุนั้นว่า ใครใกล้ชิดเข้าก็เจ็บเนื้อ เหมือนผ้าเปลือกปอ นุ่งห่มเข้าก็เจ็บเนื้อ ฉะนั้น. เรากล่าวภิกษุนี้ ว่ามีผ้าเปลือกปอเป็นคู้เปรียบ. อนึ่ง ภิกษุนั้น รับจีวร บิณฑบาต เสนาสนะ และ คิลานปัจจัยเภสัชบริกขาร ของชนเหล่าใด ทานนั้นย่อมไม่มีผลใหญ่ ไม่มีอานิสงส์ใหญ่แก่ชนเหล่านั้น. เรา กล่าวภิกษุนั้นว่า  มีค่าน้อย เหมือนผ้าเปลือกปอ มีราคาถูก ฉะนั้น. เรากล่าวภิกษุนั้นว่ามีผ้าเปลือกปอ เป็นคู่เปรียบ.

       ภิกษุ  ท.! แม้ภิกษุ ผู้เป็นเถระ เมื่อเป็นคนทุศิล มีความเป็นอยู่เลวทราม ก็เป็นอย่างเดียวกัน, เรากล่าวว่า มีผิวพรรณไม่งาม เหมือนผ้าเปลือกปอ ที่แม้ยังใหม่อยู่ก็ดูสีไม่งาม ฉะนั้น. เรากล่าวภิกษุนี้ ว่า  มีผ้าเปลือกปอเป็นคู่เปรียบ. อนึ่ง ชนเหล่าใด คบหา สมาคม เข้าใกล้ ทำตามเยี่ยงอย่างของภิกษุ นั้น ข้อนั้น จะเป็นทางให้เกิดสิ่งอันไม่เป็นประโยชน์เป็นทุกข์แก่ชนเหล่านั้นเอง ตลอดกาลนาน; เราจึง กล่าวภิกษุนั้นว่า  ใครใกล้ชิดเข้าก็เจ็บเนื้อ  เหมือนผ้าเปลือกปอ  นุ่งห่มเข้าก็เจ็บเนื้อ  ฉะนั้น. เรา กล่าวภิกษุนี้ว่า มีผ้าเปลือกปอเป็นคู่เปรียบ. อนึ่ง ภิกษุนั้น รับจีวร บิณฑบาต เสนาสนะ และคิลานปัจจัย เภสัชบริกขาร  ของชนเหล่าใด ทานนั้นย่อมไม่มีผลใหญ่ ไม่มีอานิสงส์ใหญ่แก่ชนเหล่านั้น. เรากล่าวภิกษุนั้นว่ามีค่าน้อย เหมือนผ้าเปลือกปอ มีราคาถูก ฉะนั้น. เรากล่าวภิกษุนั้นว่ามีผ้าเปลือกปอเป็นคู่เปรียบ.

       อนึ่ง ภิกษุเถระชนิดนี้ กล่าวอะไรขึ้นในท่ามกลางสงฆ์ ภิกษุทั้งหลายก็จะว่าให้ว่า "ประโยชน์อะไร ด้วยคำพูดของท่าน ซึ่งเป็นคนพาล คนเขลา, คนอย่างท่านหรือจะรู้จักสิ่งที่ควรพูด" ดังนี้. ภิกษุเถระนั้น ถูเขาว่าให้ก็โกรธ แค้นใจ กล่าววาจาหยาบออกมา โดยอาการที่ทำให้ตนต้องถูกสงฆ์ลงอุกเขปนียกรรม ในภายหลัง จึงเป็นเหมือนผ้าเปลือกปอเก่าคร่ำ ที่เขาทิ้งเสียตามกองขยะมูลฝอย ฉะนั้น แล.

บาลี พระพุทธภาษิต ติก. อํ. ๒๐/๓๑๗/๕๓๙, ตรัสแก่ภิกษุทั้งหลาย.