Kar Ido-amiki,

Quale vi savas, en agosto eventis Ido-konfero en Nederlando. Esis bon artiklo pri la konfero imprimita en jurnalo nacional di Nederlando.

Me havis l'artiklo, ma me ne povis, mem per vortolibro, tradukar ol aden la angla. Venez la mondlinguo!
Ma nun, nia nederlandan amiko Hans Stuifbergen publisas l'artiklo en Ido en la revuo Ido-Saluto (tre bon e yuna Ido-revuo).
Me donas l'artiklo hike.

"Fola idealisti" luktas por un mondlinguo
Da nia raportisto Stieven Ramdharie, Bakkum

"Ka me darfas..." Sur la teraso di friterio De Klomp la Bakkumani audis ye ca semanfino la komendi ya en tre stranja soni. "Quo ta homi ya parolas?", biro-drinkero kelke iritite questionas. "Es hispana, kerlo", muliero klamas. La triadek-evanta J. Codjo de Benin ne atencas lo e restas ridanta.

Dum la dii pasinta, la Noord-Hollandana [vilajo] Bakkum esis la ceneyo di la yarala konfero di Ido-parolanti, artificala linguo ultempe derivata de Esperanto, ed omna lando ya itere esis bone reprezentita. Procente.

Codjo, studento di la germana, ipsa bone reprezentis 10 procenti dil Ido-parolanti en Benin. Nam en la lando west-afrikana nur dek civitani parolas la linguo. Kun H. Stuifbergen (35) e ilua du konocati, Nederlando tote esis reprezentata. Dum la nonadek yari dum qui Ido nun existabas, la nombro di parolanti mondale ne divenis plu granda kam duacent. O kelke plusa. Ma ica desgaya konstato ne povas afektar la kongresanti. "Omna-yare plusa yuni lernas la linguo", prezidanto dil internaciona Ido-*movemento G. Anton (67) joyoze argumentis. "Lente ni venas ek la valo. Cetere, me savas pri lingui qui es parolata da multe min multa homi. Do ta nombro dicas nulo."

Dum tri dii polono, du belgi, franco, afrikano, usano, kelka nederlandani e germani konferis pri la futuro di lia favorata linguo universala, komprenende en Ido. Quale ol povas esar perfektigita? Quale plusa yuni povas esar atraktata? Nam nun Esperanto ya preske es mortinta, tale l'Ido-fanatiki kredas, es lia foyo divenar la linguo internaciona. Cetere linguo qua nur es kelke konocata da diletanti di krucovort-enigmati. Serchita: linguo artifical (3 literi).

Anton e ilua dicipuli ne povis sat multe emfazar quale nekomplikita la linguo di la futuro ya fakte es. En 1907 Ido esis komence formo progresiva di Esperanto, ma per la multa chanji di la lasta yardeki ol apene similesas. Por multa Ido-adheranti Esperanto esis tro rigida, tro artificala.

E, ultre to, relative desfacile lernebla. En kontrasto, Ido es fondita sur la sis maxim granda lingui europana: hispana, germana, rusa, franca, angla e italiana. Ido havas nur un artiklo (la) e substantivi ne havas genro maskula o femina. Li finas ye -o (singulara) o -i (plurala). Omna adjektivi havas -a kom finalo: "oud" divenas "olda".

Kun vorti quale "kambiar" e "telefonilo", ol sone similesas la hispana e italiana. "On lernas ol dum tri monati", dicas la chefo di Ido-Info Nederland, Hans Stuifbergen. Il donas kursi e kompozis dicionario [vortolibro - "dicionario" ne-necesa -JC] Ido-nederlandana.

Omno ya tre bela, ka per l'angla ni tamen ja havas linguo internaciona?

La germano Anton mustas ridegar. "Linguo internaciona es supozata esar neutra, ne devas apartenar ad un lando. La angla-parolanti nun es avantajizita. On ofte audas ke l'angla es linguo facila, ma por la germani l'angla es to quo la germana es por la nederlandani. Mem Kohl ne regnas ol."

"Es multa developi teknikala", Codjo dicas, "ma kom civitani mondana ni apene povas interparolar. O bone interkomprenar. Ya nur en West-Afrika ni havas cirkum kinadek lingui. La franca es la linguo komuna ma pro quo la franca? Pro quo ne la plu neutra Ido?". Anton: "Ni ne volas abandonar la linguo komuna. Komprenende to esus stulta. Ido devas divenar linguo duesma. Ya pensez pri quanto on povus sparar financale. Omna ta ne-necesa tradukadi exemple che l'UE en Bruxelles."

Ex-GDR-civitano (1) A. Neussner donas exemplo pri l'utileso di Ido kom linguo universala. Il lernis Ido 51 yari ante nun de sua chefo, farmisto. "Recente me esis envoye a Hong Kong. En l'aviono me konoceskis grupo di italiani qui tre hazarde semblis esar Ido-parolanti. Italiane o angle me nultempe povus parolar tante bone kun li. Me kelkafoye parolas en Ido a mea spozino nam on povas explikar l'aferi plu facile."

Fantaziemi, fola idealisti, tale l'Ido-adheranti ofte es nomizata. Stuifbergen ne sucias pri to. "Forsan linguo universala ye es utopio, on ya ja okupas su dum yarcenti. Ni luktas kontre oblivieso, me savas lo. Ma ni pruvis ke Ido funcionas. En Bakkum omni povis interkomprenar. To es tre bela, ka ne?"

Fino
Ica artiklo aparis unesme en la jurnalo nederlandana "de Volkskrant", ye la 4ma agosto 1997, kompreneble en la nederlandana.

Publikigita en la elektronala revuo Idol da
James Chandler
chandler@maths.ex.ac.uk

Interreta adreso di la oficala TTTeyo: http://members.aol.com/idolinguo/index.html

Ica pagino es donata da

Havez vua propra senpaga ttteyo