Annette von Droste - Hülshoff

- On ne kompozas poeziaji kom muliero -

Noto dil Redaktala Komitato: Ni recevis de nia Samideanino Marion Kasper la sequanta texto pri la vivo dil Germana poetino Annette von Droste-Hülshoff (Hülshoff proxim Münster, 1797, Kastelo di Meerburg an Bodensee, 1848. Poke konocata dum elua vivo, autorino di verki romanala ed epika poemi o de religiala inspiro, el konsideresas nunatempe quale un de maxim magna lirika poeti de Germania.

Annette naskis en januario 1794; en la sama yaro, naskis anke la famoza poeto Heinrich Heine.

Elisabeth Anna von Droste-Hülshoff esis la duesma filiino de la nobela familio Droste qua vivis en sua kastelo en Westfalia (Germania). Matro Therese guvernis la familio ed edukis du filiini e du filiuli segun sua propra edukala sentimento e segun sua exemplo. El helpis povra homi en sua cirkumajo ed esis vere matro di sua regiono.

Kande en ita tempo, Napoleon Bonaparte komencis sua milito kontre Europa, la homi sufris. La Franca soldati trairis Westfalia e prenis omno quon li povis trovar o recevar, protektata da Jérôme Bonaparte quan sua frato Napoleon establisabis rejo di Westfalia.

Patro Droste esis bona spirito; il amis muziko, naturo, tranquileso e l'uceli; ma koncerne la protekto di sua familio, on ne povis egardar lu. Annette kreskis inter ta tre diferanta personi. Altra importanta muliero en sua vivo esis l'avulino qua tre respektis la katolika religio; el edukis Annette en l'amo di Deo e religio.

Plu tarde, Annette kompozis poeziaji: la "spiritala yaro" kontenanta spiritala poemi. La familiani prizis la mikra poemi dil infantino, quin li lektis en la cirklo familiala ma konsideris li kom stranja afero. Anke serioza homi apreciis ta poemi; inter li, Rassmann, la redaktero di la jurnalo "Rheinischer Merkur" qua propozis al familio, publikigar la poemi de la 13-yara Annette en la "Poetala libreto de la yaro 1810". "On ne kompozas poeziaji kom muliero" deklaris la matro, "Annette mustas preparar su por esar matro e spozino". Tale la projeto mortis.

Lore tranquila vivon pasis la puerino en la rurala Westfaliana kastelo; tala tranquileson serchis ibe altra homi quale Katherina Busch; amba yunini amikeskis rapide; to ne nur esis simpla amikeso ma fakte spiritala amoro de Annette por sua amikino e por el, el skribis poemi.

Certe, vi konocas la rakonti da la gefrati Grimm. Ica yuna viri venis a la cirkumajo di la Hülshoff-kastelo, serchanta anciena rakonti e legendi. Omna yunini en la regiono divenis amoranta la yuna gefrati e helpis li furnisante dum lia viziti nova ed anciena legendi, naraci e kanti. Talmaniere agis anke Annette, interesata ne da la yuna viri quale l'altra yunini ma advere da la populala kanti.

En sua chambro, el kreis poemi pri sua hemloko e naturala e historiala eventi; "Walter" esas un de ta poemi koncernanta nobla viro dum la Mezepoko.

En 1819, Annette renkontris du interesiva homi: l'extravaganta Wilhelmine von Thielemann ed Heinrich Straube. Dum longa nokti esis diskuti pri la religio inter la katolika Annette e la protestanto Heinrich. Ma la gepatri Droste esis expektanta bofiliulo; to divenabas urjanta por lia 23yara filiino qua ne darfis finar kom celibino; tamen Annette ne deziris mariajar su; to quon el deziris: praktikar sua amikesi, skribar poemi, voyajar. El komencis per la vizito di sua parentaro; che sua kuzo Clemens, el renkontris famoza personi di sua tempo: Clemens Brentano e sua fratino Bettina von Arnim, Achim von Arnim e la gefrati Grimm. Li omni inspiris elua verki.

Dum kurta periodo, mortis sua patro e la frato Ferdinand; lore pekunio mankis. L'unesma filiulo divenis la nova chefo di familio e kun sua propra familio restis en la kastelo; la vidvino dil mortinta chefo translojis en dometo, la "Rüschhaus" kun sua filiini ne-mariajita, Annette e Jenny, ube li vivis pasable komfortoze.

En 1830, Levin, la filiulo di Katherina, l'amikino di Annette, vizitis la "Rüschhaus" pos la morto di sua gepatri. Annette helpis lu e pagis por lua edukado; inter li developis profunda amikeso.

Dum la sequanta yari, el produktis diversa verki: "La hospico dil Granda Santa Bernhard", "La legaco dil mediko".

Evanta 38 yari, Jenny von Droste-Hülshoff mariajis Joseph von Lassberg; ta familio kompris la kastelo di Meerburg an bordo dil lago Bodensee, en qua li instalis su; Annette e Levin akompanis li. Joseph en 1841 esis olda viro; il tre interesis su a la Germana historio e literaturo - il nomizis sua filiini, Hildegard e Hildegund, anciena Germana nomi. Il kolektis manuskripti quale exemple "la kanto dil Nibelungen" de la 5ma yarcento.

Annette e Levin pasis agreabla tempo en Meersburg; Levin laboris en biblioteko; li marchis e kompozis poeziaji komune. Annette skribis sua maxim konocata verko, la "Judo-fago" e publikigis ol en jurnalo.

Kelka yari plu tarde, el editis sua poemi. Per la 1200 Taleri quin el receis, el kompris mikra domo kun viteyo en Meersburg.

"Nun la damzelo esas tote fola" on dicis ibe, "el skribas extravaganta poemi ed ultre to, el volas kultivar viro". Lore el evis 41 yari.

Esis la tempo dil "Germana Romantismo"; l'altra poeti esis kompozanta poemi pri l'agreableso di la foresto, pri amoro, pri beleso di la naturo; li kantis la paradizala existo dil anciena kultivisti.

Ma Annette ne agis tale. Sua poemi havis kom temi, danjero di la marsho, morto, anciena nobela homi ed anke l'idealo di l'amikeso dil anmi. En Anglia di Rejino Victoria, eventis moderna tempi kun moderna mashini e l'unesma lokomotivo. Ma en un de maxim mikra landi di la Germana teritorio, Annette von Droste-Hülshoff esis revanta pri anciena tempi. Kun Levin, el skribis la libri "Malerisches und romantisches Westfahlen" (pitoreska e romantika Westfalia) e "Familienschild" (Familii-skudo - naraci pri nobela familii).

Dum mezo di la 40ma yari, la idei de Karl Marx e Friedrich engels influis la homi. La vivo di modesta homi esis tre penoza, pekunio mankis. En fabrikeyi, on mustis multe laborar por poka salario; la homi revis pri amelioro di sua vivo-kondicioni.

En la yaro 1848, li agis, anke en Meersburg. Revoluciono!

La olda Sioro von Lassberg (82 yari) livis sua sekura kastelo, parolis kun la nekontenta Meersburgani pri lia vivo e sucesis kalmigar li.

Tayare, ye la 24ma di mayo, Annette mortis en la kastelo di le Lassberg evanta nur 51 yari; dum sua vivo el esis depresiva ed en mala stando.

Se vu deziras renkontrar lu, vizitez Meersburg, an Lago Bodensee en Germania. Ibe, ya, vu renkontros el...

Marion KASPER

Sube ne-printita tipala poemo de 1842 extraktita de la biografio "Annette von Droste-Hülshoff" da Mary Lavater Sloman.

Me stacas sur alta balkono an turmo
Dum la paso di krianta sturmo
e lasas quale menado, la uragano
plugar mea fluganta hari.
Oh, impetuoza kerlo, frenezioza yuno,
Me volas embracar rustikale tu!
En tendino a tendino du pazi de l'abismo
tardar por vivo e morto

E sube me vidas an rivo, tale freshe
quale ludanta hundi, la ondi
movadar aboyanta e sisanta.
E brilanta floki lansas.
Oh, me volas balde ensaltar
en la furianta hundaro
e kurar tra la koralioreda foresto,
la baleno, la joyoza chaso.

E transe, me vidas banderolo ondifar
temerara-maniere quale standardo.
On vidas la turnanta shafto
de mea aerala, alta vidpunto.
Oh, me volas sidar en kombatanta navo,
prenar la direktilo, e, sisante vagar super la
furianta rivo quale kormorano.

Me volunte esus chasisto en plata ruro
o me esus soldato,
adminime me volus esar viro!
La cielo donus konsilo.
Ma me mustas sidar elegante e klare
quale beleta infantino.
Me nur darfas sekrete desligar mea hari
e lasar flugar li en vento

Annette von Droste-Hülshoff
(tradukis Marion Kasper)

Ica artiklo aparis unesme en la revuo Progreso di la Uniono por la Linguo Internaciona (Ido), januario-aprilo 1998 #312 pagino 5-8.


Interreta adreso di la oficala TTTeyo: http://members.aol.com/idolinguo/index.html

Ica pagino es donata da

Havez vua propra senpaga ttteyo