สกุล Pteris ชื่อสกุลมาจากภาษากรีกว่า pteron หมายถึง ปีกนก มีชื่อสามัญว่า Brake Fern จัดเป็นเฟินดิน ขนาดเล็กถึงปานกลาง บางชนิดสูงเพียง 1 นิ้ว และบางชนิดสูงได้มากกว่าเมตร มักพบขึ้นงอกงามตามธรรมชาติบนพื้นดิน หน้าผาหิน กำแพง มีอยู่ราว 250-320 ชนิด กระจายในเขนร้อนและกึ่งร้อน ในไทยที่ค้นพบแล้วมีราว 29 ชนิด

ลักษณะทั่วไป เป็นเฟินดิน ขนาดเล็กถึงขนาดใหญ่ ลำต้นเป็นเหง้าสั้นๆ ในดิน ลักษณะใบ มีก้านใบยาว ก้านใบมีร่องบนผิวด้านบน ภายในก้านระกอบด้วยท่อลำเลียงรูปตัว U ใบอาจเป็นใบเดี่ยว หรือใบประกอบแบบต่างๆ ทั้ง pinnate, tripinate, tripartite บางชนิดใบเป็นรูปมือ ซอไรเกิดตามขอบใบ มีเยื่ออินดูเซียใสๆ เกิดจากขอบใบที่ม้วนตัวลงมา เป็นเยื่ออินดูเซียปลอม
เฟินสกุลนี้ มีมากมายหลายชนิด เป็นเฟินที่ปลูกเลี้ยง่าย สามารถปลูกเลี้ยงในบ้านในอาคาร หรือปลูกจัดสวนประดับได้ดี ดูวิธีการปลูกท้ายหน้า

กูดขนคางพญานาค P. biaurita L.
[ภาพ : Mr. CHATT]

Pteris biaurita L.
ชื่ออื่น : กูดหางค่าง กูดขนคางพญานาค, ผักกูดขนคางพญานาคราช

เฟินชนิดนี้มีเหง้าสั้นตั้งตรง ใบประกอบขนนกปลายคี่ ใบบาง สีเขียยวอ่อนและหยาบด้าน ขนาดใบ กว้างได้ถึง 30 ซ.ม. และยาว 60 ซ.ม. ก้านใบยาวถึง 50 ซ.ม. สีเขียวถึงสีน้ำตาลเข้ม มีเกล็ดสีน้ำตาล มีร่องตามความยาวด้านบน ใบย่อยเกิดตรงข้าม มีได้ถึง12 คู่ ใบย่อยรูปแถบแกมรูปใบหอก ปลายเรียว โคนสอบ ขอบหยักลึกเกือบถึงเส้นกลางใบย่อย ใบย่อยคู่ล่าง หยักลึกคล้ายใบประกอบขนนก 2 ชั้น ใบแคบยาวปลายแหลม เส้นยใบเป็นร่างแหบริเวณโคน แตกสาขาเป็นคู่เห็นได้ชัดทั้ง 2 ด้าน สปอร์จัดเรียงตัวต่อเนื่อง ตามขอบใบย่อย ยกเว้นบริเวณปลายใบและที่ขอบเว้า

พบทุคภาคของไทยตามชายป่าระดับกว่า 1,400 ม. พบในป่าทุกภาคของไทย ยกเว้นอีสานกลาง-อีสานใต้ นอกจากนี้ ยังพบขึ้นตามสวนตามบ้านทั่วไปก็มีบ้าง หาดูได้ไม่ยากนัก

Pteris blumeana J. Agardh
ชื่อพ้อง : P. quadriaurita หรือ P. quadriaurita var blumeana
ชื่ออื่น : เฟินหิรัญ

ลักษณะทั่วไปเป็นเฟินดิน ขนาดเล็กถึงขนาดกลาง เหง้าเป็นแท่งตั้งและสั้น ใบเป็นใบประกอบขนนก ปลายคี่ แผ่นใบบาง ผิวหนาเป็นเงามัน สีเขียว ใบย่อยออกตรงข้ามเป็นคู่ ใบย่อยรูปหอกแคบ โคนมน ปลายเรียวแหลมเป็นติ่ง ใบย่อยขอบหยักเป็นซี่ฟันแบบขนนก ทั้งสองข้างเท่าๆ กัน หยักกว้างได้ถึง 4 มม. ใบย่อยคู่ล่างใกล้โคนใบ มีใบย่อยแยกสาขาออกมาอีกชั้น และมีขนาดเล็กกว่าใบย่อยอื่น เส้นใยใบเป็นร่างแหอิสระ ยกเว้นบริเวณริมขอบใบ

เฟินชนิดนี้ พบได้ทั่วไปในหลายภาคของประเทศ เช่นที่ เชียงใหม่ เชียงราย พิษณุโลก เลย กาญจนบุรี นครราชสีมา นครนายก ปราจีนบุรี จันทบุรี ตราด ชุมพร ยะลา

ชื่อ เฟินอะลาบา ตั้งให้เป็นเกียรติแก่ อะลาบาลเตอร์ ชาวฝรั่งเศส ซึ่งมีความสนใจเรื่องพันธู์ไม้มาก ในสมัยรัชกาลที่ 5 พบทั้งชนิดที่มีใบสีเขียวตามปกติ และพันธุ์ที่กลายเป็นใบด่าง สีเงินและชมพูเป็นแถบตามขอบด้านในใบย่อย

การปลูกเลี้ยง เครื่องปลูกโปร่งระบายน้ำดี ชอบแสงรำไร หากแสงน้อย ใบอ่อนสีไม่แดงจัดเท่าแสงรำไร ความชื้นปานกลาง

P. cretica cv. Albo-lineata
ชื่อสามัญ : Albo-Lineata, Varigated Table Fern
ชื่ออื่น : เฟินเงินแคระ

สวยงาม ใช้ประดับตกแต่งสถานที่อาคาร และจัดสวนได้ดี ปลายใบแตกเป็นสามง่าม เส้นกลางใบและบริเวณกลางใบมีสีเงิน ใบที่สร้างสปอร์จะผอมและสูงกว่า ทรงต้นเตี้ย สูงได้ราส 18 นิ้ว และแผ่คลุมดินได้ พุ่มดูแน่นหนาดี ปลูกเลี้ยงง่าย มีร่มเงาให้บ้างพอสมควร ต้องการความ
ชุ่มชื้นสูง แต่ไม่ชอบดินแฉะ

P. cretica cv. Rivertoniana
ชื่อสามัญ : Lacy Table Fern

ใบเป็นใบประกอบ ขอบหยักเป็นแฉกลึก ใบย่อยมีจำนวน 4-5 คู่ ทรงพุ่มแน่น