HacıAlinin websitesi

Bu makalede, son yıllarda üzerinde çok tartışılan hatta gündemden hiç düşmeyen Ceza Kanununun 312.maddesi üzerinde durmak istiyorum. 312 üzerine herkes bir şeyler söylemesine karşın, maddenin gerçeği hakkında ciddi derecede bilgi eksikliği içinde tartışma yapılmaktadır. Hukukçu kökenli olmayan basın mensuplarının, siyasetçilerin görüşleri, değerlendirmeleri eksik olabilir ancak ne yazık ki hukukçu siyaset adamlarımızda 312 hakkında eksik bilgiye dayalı açıklamalar yapmaktadırlar. Öyle ki kimisi 'devletin güvencesi» olarak dahi niteleyebilmektedir.

Aslında sorun, 312 nedir ve nasıl olmalıdır tartışmasından ziyade 312 .mahkumu olan siyaset adamlarının kişiliği nedeniyle, hukuk dışı dar siyasi hesaplarla Önyargılı olarak yapılmasından çıkmaktadır. Hatta 312.maddenin kaldırılmasını veya değiştirilmesini isteyenlerin bir kısmı dahi, 312 mağduru lan siyasetçilere yakınlığı, sempatisi nedeniyle istemektedir.

Madde Ceza kanununun Kamu düzeni aleyhine işlenen suçlar kısmında düzenlenmiştir. Yani amacı kısaca kamu düzenini sağlamaktır, burada 311 ve 312 maddeler yer almaktadır.

311.madde;-'bir suç işlenmesini tahrik' fiilini cezalandırmaktadır.

312.maddenin 1. fıkrası ; bir suçu öven' 'bir sucu iyi gördüğünü söyleyen' 'halkı kanuna itaatsizliğe tahrik' fiilini suç olarak cezalandırmaktadır.

312.maddenin 2. fıkrası: 'halkı düşmanlığa tahrik' fiilini cezalandırmaktadır .(Bölge, din, sınıf, ırk. mezhep farklılığı gözeterek yapılması)

Yukarıdaki suçlar ceza hukukunda 'tehlike suçu' olarak tanımlanan suç gruplarıdır. Yani, tahrik fiili sonucu bir suçun .işlenmesi veya bir karışıklığın, olayın olması aranılmaksızın suç oluşmaktadır. Fiilin yalnızca tahrik eder nitelikte yapılmış olması yeterli görülmektedir. Yargıtay içtihatlarında ve mahkeme uygulamalarında 311. madde 'açık tahrik' olarak, 312. maddede 'kapalı tahrik' olarak nitelenmiştir.

312.madde asliye ceza mahkemesinde görülen "bir suç iken, 1981 yılında yani 12 eylül askeri yönetimince 312. maddenin 2. fıkrası DGM'lerin görev alanına sokulmuştur. Ağır cezalı suçlar arasında ve DGM'lerin kuruluş amacıylada ilgili olmamasına karşın asliye cezalık bir suç, DGM'lerce yargılanmaktadır.

Yapılan değişiklikle madde l ve 2. fıkraya ayrılmıştır. Ayrıcada 2. fıkranın içinde bulunan »tehlikeli tarzda» unsuru, suçun unsuru olmaktan çıkarılmıştır. Keza tehlikeli tarzda tahrikin yapılması halinde »suçun 1/3 oranında1 artırılacağı şekle getirilmiştir.

Yine maddedeki 'açıkça' unsuru mahkeme ve Yargıtayca »aleniyet1 olarak yorumlanmaktadır. Bu suçun aleni olmadan işlenmesi zaten mümkün değildir, bu suçun işlenmesi için aleni olarak işlenmesi, yani iki kişiden fazla kişinin duyması veya kamuya açık bir ortamda söylenmesi mutlak gereklidir. Madde metnindeki »açıkça» unsuru, tahrik fiilinin niteliğiyle ilgili olup, tahrikin yapıldığının açıkça anlaşılmasını içermektedir. Uygulamada ne yazık ki fiilin tahrik olup olmadığı tartışmaları, tereddütleri varken tahrik olduğu objektif olarak anlaşılamıyorken dahi tahrik var denilerek cezalandırma yapılmaktadır.

Ayrıca kanun açıkça farklılık gösterilen konuları belirtmesine karşın uygulamada bu unsuru da önem verilmemektedir. Şöyle ki, din farklılığı, mezhep farklılığı gözetmek ancak iki farklı din veya mezhep arasında düşmanlığa tahriki gerektirir, ırk, sınıf, bölge farklılığı da iki farklı ırk, sınıf, bölge arasındaki düşmanlığa tahriki gerektirir. Dolayısıyla aynı din mensupları arasında aynı bölge arasında, aynı ırk arasındaki düşmanlığa tahrik 312 kapsamına girmemektedir. Ancak bu esaslı ayrım ve suçun unsuru mahkeme ve Yargıtayca kanunun amacı uyarınca dikkate alınmamaktadır.

312. maddeden mahkum olanlar, hapis cezalarını çektikten sonra kanuni neticeleri itibariyle ek mağduriyetler yaratmaktadır. Bir dernek üyesi olamamakta, üyesi iseler ayrılmak zorunda kalmaktadır. Nitekim sn. Akın Birdal bu nedenle İHD genel başkanlığından ayrılmak zorunda kalmıştır. Yine Murat Bozlak HADEP genel "başkanlığını bırakmış, sn. Hasan Celal Güzel istifa etmemiş olsaydı YDP genel başkanlığını bırakmak zorunda kalacaktı. Siyasi parti üyesi, yöneticisi olmaya engel kabul edilen 312/2 madde mahkumları ayrıca milletvekili adayı da olamamaktadır. Tine belediye başkanı veya meclis üyesi adayı da olamamakta, olmuşlarsa da görevlerinden ayırılmaktadırlar.(Örnek sn. R. Tayyip Erdoğan, sn. Şükrü Karatepe.)

312 madde 2. fıkra mağdurları, örgütlenme haklarını kullanamamakta , seçilme haklarını yitirmektedirler. 3 yıl sonra 'memnu, hakların iadesi kararı. alamamışlarsa bu yasaklar bütün zamanları kapsar şekilde yaşam boyu sürmektedir.

312/2 fıkra üzerinde bir değişiklik yapılması görüşü genel kabul görmüş sayılabilir. Ancak madde içeriğine ve uygulamasına gösterilen toplumsal tepkiye karşılık, değişiklik yapmak zorunluluğu nedeniyle siyasi partilerimiz göstermelik değişiklik yaparak görev savmak amacındadırlar.

Maddenin anlaşılır olması, suçun belirginleşmesi nedeniyle iyi tanımlanması ihtiyacı belirtilmekte olmasına karşın, getirilen değişiklik tekliflerinde de aynı soyut, belirsiz tanımlamalarla 312.madde var olmaya devam etmektedir. Diğer yandan 'kamu düzenini bozma ihtimali' veya 'tahrikin tehlikeli tarzda' yapılması unsuru eklenmektedir. Bu değişiklikler dahi soyut, tartışmalı tanımlamalar olup, yakınma konusu mağduriyetleri gidermekten uzaktır.

Bakanlar Kurulunun Meclise sevk ettiği Ceza Kanununu tasarısında; insanları birbirine karşı tahrik' etmek, 'alenen tahriki etmek unsurları eklenerek mevcut 312/2 fıkrasından geride daha geniş uygulama imkanı verecek şekilde düzenlenmiştir. Kamu düzenini bozma ihtimali, unsurunu getirerek göstermelik değişiklik yapıldı denilmesini sağlamak için maddeye hiçbir yeni iyileştirici değişiklik getirmemektedir.

Çok karıştırıldığı için tekraren belirtmek isterim ki, bir suç tahriki 311. maddede cezalandırılmıştır. 312/2 fıkrada bir suç tahriki değil düşmanlığa tahrik cezalandırılmaktadır. Şişmanlığa tahrikte bir suç yoktur, yalnızca olumsuz ve sert eleştiri vardır.

Not: Bu inceleme yazısı Çağdaş hukuk Dergisinde ve Akit gazetesinde 3 gün Süreyle dizi yazı olarak yayımlanmıştır.