Boekbespreking Carla Wills-Brandon. One last hug before I go: The mystery and meaning of Deathbed Visions. Deerfield Beach: Health Communications Inc., 2000. ISBN 1-5874-779-6. Sterfbedvisioenen vormen al sinds de jaren '30 een onderdeel van parapsychologisch onderzoek. Toch is er in verhouding weinig onderzoek naar verricht, met name door William Barrett, Karlis Osis en Erlendur Haraldsson. Het is te hopen dat dit boek van de psychotherapeut Dr. Carla Wills-Brandon hier verandering in zal brengen. Deze joodse auteur werd gefascineerd door het onderwerp toen haar driejarige zoontje Joshua se visioenen kreeg van een wezen dat zijn opa kwam 'ophalen'. Hij noemde dit wezen Damus, een naam die pas later overeen bleek te komen met een Hebreeuwse term voor 'boodschapper van de dood', een engel die de stervende zou begeleiden. Interessant genoeg komt ze er achter dat sterfbedvisioenen al vermeld worden in de Zohar en in verhalen over beroemde Chassidische rabbijnen. In de loop der jaren verzamelde ze vervolgens ook zelf een keur aan recente sterfbedvisioenen. Ze wijst erop dat die in allerlei opzichten overeenkomen met veel oudere verhalen en met de resultaten van de onderzoeken van Barrett, Osis en Haraldsson. Er is bijvoorbeeld keer op keer sprake van een aangrijpend visioen van geliefde overledenen of bovenaardse wezens, dat de stervende volledig kan verzoenen met het stervensproces en bevrijden van doodsangst. De auteur noemt een nieuw geval van het type Peak in Darien, waarbij de stervende iemand ziet van wie hij op dat moment nog niet wist dat deze overleden was. Een familie had besloten om een man op zijn sterfbed niet in te lichten over de dood van een van zijn drie zoons. De vader vertelde hen echter dat hij de zoon in kwestie had zien verschijnen en daaruit concludeerde dat hij nog slechts twee zoons over had (blz. 171-172). Overigens blijkt dat mensen het vaak moeilijk vinden om hun ervaringen te delen, omdat ze bang zijn om belachelijk te worden gemaakt. Ook artsen en verpleegkundigen proberen de ervaringen om die reden te negeren. Carla Wills-Brandon klaagt zo ook nog over de houding van geestelijken tegenover sterfbedvisioenen en vergelijkbare ervaringen. Zelfs zij proberen die volgens haar namelijk nog doorgaans af te doen als een soort hallucinaties! De auteur pleit begrijpelijkerwijs voor een verandering van het algehele maatschappelijke klimaat op dit terrein. Ik heb eigenlijk maar een puntje van kritiek op dit boek. De definitie die Carla Wills-Brandon aan een Deathbed Vision (DBV) geeft, is te breed. Het omvat voor haar niet alleen ervaringen van stervenden zelf en ervaringen aan het sterfbed van anderen, maar bijvoorbeeld ook dromen van familieleden of vrienden van de stervende, die weken of maanden aan het overlijden vooraf kunnen gaan. Waarmee uiteraard niet gezegd is dat die ervaringen niet net zo interessant kunnen zijn. Het is te hopen dat velen One last hug before I go zullen lezen, zodat het onderzoeksgebied van de sterfbedvisioenen weer de aandacht krijgt die het verdient. Titus Rivas Deze recensie werd in 2005 gepubliceerd in Terugkeer, jaargang 16, nummer 1 (voorjaar), blz. 27.