พญ.เยาวเรศ นาคแจ้ง

การย้อมผมนั้น เป็นที่นิยมแพร่หลายโ ดยเราจะสังเกตพบว่า กลุ่มที่มีการย้อมผมมากที่สุด คือวัยสูงอายุ กลุ่มนี้จะย้อมเพื่อปิดบังผมหงอก ซึ่งจะเริ่มย้อมผมตั้งแต่อายุ 45 ปี เป็นต้นไป จนประมาณอายุ 70-80 ปี หรือจนถึงสิ้นอายุไขก็ได้ ส่วนอีกกลุ่มที่นิยมเพื่อความสวยงาม สำหรับคนไทยมีผมสีน้ำตาล ดำ หรือดำอยู่แล้ว วัยรุ่นจะไม่พอใจในสีผมที่ตนเองมีอยู่ ก็พยายามย้อมให้เป็นสีต่าง ๆ ส่วนมากจะย้อมสีบรอนด์ หรือสีน้ำตาลแบบฝรั่ง และนิยมย้อมเฉพาะเส้นผมที่มองเห็นด้านนอกเท่านั้น การย้อมอาจจะทำเอง โดยเพื่อน ๆ หรือญาติพี่น้องย้อมผมให้โดยมิต้องพึ่งช่างทำผมเสมอไป

ก่อนอื่นควรทราบก่อนว่าสีผม เกิดจากการมีเม็ดสีเมลานินอยู่บริเวณรอบนอกของเส้นผม โดยเม็ดสีเมลานินมี 2 ชนิด ชนิดแรก คือ ยูเมลานิน ทำให้ผมสีดำ น้ำตาล บรอนด์ หรือเทา ส่วนที่สองคือ ฟีโอเมลานิน จะทำให้ผมมีสีแดงหรือสีออกเหลือง

สีผมจะมีสีใดขึ้นกับปริมาณเมลานินที่มีอยู่ ถ้ามีมากสีมักจะเข้มมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ผู้ที่มีผมดำมาก จะมีเมลานินถึง 4% และถ้าตะกอนสีเมลานินมีขนาดโตมาก ๆ ก็จะทำให้ผมดำมากขึ้นด้วย ส่วนอายุก็มีผลต่อสีของเส้นผมเช่นกัน โดยพบว่า ถ้าอายุมากขึ้นผมที่เคยดำจะมีสีจางลงจนอาจกลายเป็นสีเทาหรือหงอกได้ในที่สุด

สารเคมีที่มีฤทธิ์เป็นด่าง เช่น ไฮโดรเจนเพอร์ออกไซด์ผสมในน้ำที่มีฤทธิ์เป็นด่าง ขนาดความเข้ม 12 เปอร์เซ็นต์ สามารถลอกสีผมได้ โดยทั่วไปต้องใช้น้ำยาลอกสีผมทาไว้ ประมาณ 1-2 ชั่วโมง สีเดิมจึงจะหลุดออกกลายเป็นสีบรอนด์ แต่ในขณะเดียวกัน เส้นผมจะถูกทำลายไปด้วย อย่างไรก็ดี เปอร์ออกไซด์ที่มีฤทธิ์เป็นด่างนั้น เป็นสารที่ ไม่ใคร่อยู่ตัวเท่าใด จึงมีผู้นำเอา เปอร์ซัลเฟต มาใช้แทนโดย นิยมบรรจุในซองกระดาษตะกั่ว ขนาดพอใช้ 1 ครั้ง และยังนิยมใช้ในร้านทำผมทั่ว ๆ ไป สารเคมีเหล่านี้ ทำให้สีเมลานิน แตกสลาย ผมจึงถูกลอกสีออกมาเป็นสีจางกว่าธรรมชาติ และพบว่า พวกที่มีผมสีแดง จะลอกสีได้ยากกว่าบุคคลที่มีผมดำ หรือน้ำตาล

ยาย้อมผมชนิดสีติดถาวร
ใช้กันแพร่หลายมาก เพราะติดทนนาน สารเคมีที่นิยมใช้คือ paraphenyline diamine และ aminophenol เมื่อย้อมแล้ว สีจะติดทนนานและสระแล้วก็ไม่หลุดออก จนกว่าผมจะงอก ขึ้นมาใหม่ โดยจะเห็นเป็นแนวผมหงอกที่โคน เป็นแนวแยกจากผมที่ย้อมสีได้อย่างชัดเจน ช่างผมจึงย้อมซ้ำเฉพาะตรงโคนผมให้เรา

ยาย้อมผมชนิดติดสีกึ่งถาวร
ส่วนมากจะนิยมใส่ลงในแชมพู ในระยะแรกที่ผลิตออกมาขายนั้นสีย้อมจะอยู่ได้ชั่วคราว เมื่อถึงคราวจะสระผมใหม่ สีจะลอกหลุดออกเกือบหมด แต่ในปัจจุบันนนี้มีการปรับปรุงสีที่ อยู่ในแชมพูได้นานพอ ๆ กับยาย้อมผมที่กล่าวแล้วในยาย้อมผมชนิดติดสีถาวร และวิธีใช้ ก็สะดวกง่ายดาย สามารถทำได้ด้วยตนเอง โดยเอายาย้อมผมชนิดนี้ ซึ่งขายในรูปผสมกับ แชมพู ละเลงบนศีรษะ ทิ้งไว้ 5-15 นาที แล้วสระออก สีที่ย้อมก็จะติดทนอยู่นาน สารเคมีที่ใช้ได้แก่ nitroaniline หรือ nitrodipheny lamines

ยาย้อมผมติดสีชั่วคราว
นิยมใช้ในผู้ชายโดยผสมลงในน้ำมันใส่ผมประเภทครีมเป็นส่วนมาก จริง ๆ แล้วชนิดนี้ ออกจำหน่ายเป็นชนิดแรก ในเมืองไทยก็มีหลาย ๆ ยี่ห้อใส่แล้วผมจะดำ ขณะที่ที่ครีมน้ำมัน นั้นยังติดบนเส้นผม เมื่อสระหรือผมเปียกน้ำฝน สีย้อมผมจะลอกหลุดออก ทั้งนี้เพราะ สีย้อมผมชนิดนี้ เกาะเส้นผมอยู่อย่างหลวม ๆ จึงหลุดออกโดยง่ายดาย แม้เพียงแค่ถูกน้ำ

ยาย้อมผมที่กล่าวทั้ง 3 ประเภทนี้ คือยาย้อมผมชนิดถาวร ยาย้อมชนิดกึ่งถาวร และยาย้อมผม ชั่วคราวนั้น มีข้อไม่ถูกใจคนบางคน คือเมื่อย้อมแล้ว สีผมเดิมจะเปลี่ยนเป็นสีผมตามที่ย้อม ทันที ทำให้ดูแปลกตาไปรวดเร็ว นั่นคือคนรอบข้างจะจับได้ว่า นั่นแน่ย้อมผมมาสิท่า ผมจึงดำผิดตาไป ต่อมาจึงมีผู้คิดยาย้อมผมชนิดใหม่เป็นยาย้อมผมที่สีจะเปลี่ยนไปจากเดิมชัา ๆ จนคนรอบข้างจับไม่ได้ว่าได้ทำการย้อมผม ยาย้อมผมประเภทนี้ จะเป็นชนิดที่ย้อมให้สี เพิ่มความเข้มขึ้นเรื่อย ๆ เมื่อใช้ซ้ำหลาย ๆ ครั้งติด ๆ กัน ส่วนมากจะมีสารเคมีประเภท เกลือ ของตะกั่วหรือบิสมัทซึ่งละลายอยู่ในน้ำ สารดังกล่าวจะกลายเป็นโลหะซัลไฟด์ เป็นสีเกาะอยู่ ตามเส้นผม ส่วนมากจะออกไปทางสีน้ำตาลแดง และการย้อมซ้ำไปเรื่อย ๆ จะทำให้สี เปลี่ยนไปและมีข้อเสีย คือ ควบคุมสีผมตามที่เราต้องการไม่ใคร่ได้ จึงไม่มีผู้นิยมใช้มากนัก

เฮนนา เป็นสีย้อมผมที่เกิดตามธรรมชาติ ยังนิยมใช้จนถึงปัจจุบันทั้งที่ใช้กันมาแต่ดึกดำบรรพ์ เมื่อย้อมจะออกสีแดงหรือสีส้ม ถ้าย้อมกับเส้นผมสีดำจะออกสีสวยพอเหมาะ แต่ถ้าผมเดิม เป็นสีเทาสีย้อมที่ได้จะไม่สวยนัก สารเคมีในเฮนนา คือ Lawsone ซึ่งพอได้ในความเข้มข้น 1% จากพืชสมุนไพร ส่วน chamomilc ก็เป็นสีย้อมที่ได้จากสมุนไพรเช่นกัน แต่ไม่นิยม ใช้กันแพร่หลาย เพราะสีไม่สวยและไม่คงทน

การเลือกใช้ยาย้อมผมชนิดสีติดถาวร กึ่งถาวร หรือชั่วคราว ของแต่ละคนนั้นขึ้นกับความ สะดวกสบาย วัตถุประสงค์ของแต่ละคน ส่วนมาก ชนิดสีติดถาวรดูจะเป็นที่นิยมมากที่สุด เพราะติดทนนาน และในปัจจุบันมีชนิดผสมแชมพู ซึ่งหมักโดยตนเองประมาณ 10-15 นาที ก็ได้สีผมตามที่ต้องการได้โดยง่าย ส่วนถ้าต้องการเปลี่ยนสีผมชั่วคราว จะนิยมใส่ในน้ำมัน ใส่ผม ซึ่งมีขายตามท้องตลาดทั่วไป

พญ.เยาวเรศ นาคแจ้ง

main